Sài·gòn·eer

BackVăn Nghệ » Văn Hóa » Bưu Hoa: Không chỉ là con tem, đó còn là lịch sử, văn hóa và thẩm mỹ của một dân tộc

Bưu Hoa: Không chỉ là con tem, đó còn là lịch sử, văn hóa và thẩm mỹ của một dân tộc

Ngắm nhìn những bộ tem thư qua từ những thời kỳ khác nhau là một cách thú vị để tìm hiểu về văn hóa và lịch sử của một quốc gia. Tem thư đi đến khắp nơi trên thế giới, mang theo thiết kế thể hiện tư duy thẩm thẩm mỹ của dân tộc trong từng giai đoạn cụ thể.

Chàng trai trẻ Đức Lương là nghệ sĩ minh họa toàn thời gian cho một agency quảng cáo tại Sài Gòn, nhưng khi rãnh rỗi, anh lại dành thời gian để tìm hiểu các mẫu tem thư cổ để bổ sung cho dự án sưu tập Bưu Hoa của mình. Theo Lương, "bưu hoa" là một từ phổ biến trước năm 1975 để gọi tem thư, với ý nghĩ tem cũng đẹp như hoa. Lần đầu anh biết tới chữ này là khi đọc cuốn Nghệ Thuật Chơi Tem, xuất bản năm 1967, của tác giả Nguyễn Bảo Tụng. 

Bốn mẫu trong bộ tem chuyên đề “Thuyền Buồm” do họa sĩ Trần Lương thiết kế, được phát hành ngày 10/1/1983. Từ trái qua phải, trên xuống dưới: thuyền đinh, thuyền Hạ Long, thuyền chiến, thuyền du ngoạn. 

Trong khoảng thời gian hơn 3 năm theo đuổi dự án, Lương đã đăng tải những bức tem mình tìm được qua trang Instagram Bưu Hoa Việt Nam. Tại đây, anh chia sẻ với người theo dõi ảnh chụp các bộ tem cổ, cũng như kể lại các mẩu chuyện thú vị đằng sau những bộ sưu tập này. Ngày nay, rất hiếm để tìm được một đơn vị xuất bản, một kênh truyền thông hay một diễn đàn để thảo luận về chủ đề tem thư cổ. Tuy nhiên, tại Sài Gòn, vẫn có một cộng đồng nhỏ những người yêu thích tem thư thường xuyên trao đổi, gặp gỡ để duy trì và chia sẻ niềm đam mê.

"Những thông tin [trên Bưu Hoa] đến từ các cuốn sách và tạp chí về tem mình tìm được ở các tiệm sách cũ," Lương chia sẻ với Urbanist. "Mình nhớ có một lần, đang tính đi mua snack thì lại đi ngang qua [một tiệm sách]. Rồi mình tình cờ thấy một cuốn sách cổ và hiếm nên quyết định mua luôn."

Vào năm 1961, Tổng cục Bưu điện lần đầu đề xuất việc phát hành tem đặc biệt lấy chủ đề Tết. Đến đầu năm 1962, các mẫu tem có hình con gà, con lợn lấy cảm hứng từ tranh dân gian đã được ra mắt để chào Tết Ất Hợi. Từ đó, hằng năm, việc in tem Tết theo chủ đề con giáp đã trở thành truyền thống của Tổng cục. 

Lượng giới thiệu đa dạng các mẫu tem cổ, nhưng chủ yếu là các mẫu trong giai đoạn 1945–1975. Hình ảnh bộ sưu tập thời kỳ này không chỉ cho thấy phong cách nghệ thuật đặc trưng mà còn gợi nhớ lại kinh tế Việt Nam hồi ấy. Ngày nay, tem thư rẻ nhất có giá 4.000VND, nhưng giá thành của các con tem ngày đó chỉ có vài xu và hào (1.000 đồng quy đổi ra thành 100 xu hoặc 10 hào).

Các bộ tem được Lượng giới thiệu trên Bưu Hoa hầu như thuộc quyền sở hữu của các nhà sưu tập tem có tiếng mà anh làm quen từ các buổi giao lưu của cộng đồng đam mê tem cổ Sài Gòn. Trước khi đại dịch bùng phát, các thành viên của câu lạc bộ thường gặp nhau vào Chủ Nhật hằng tuần tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM. Nhờ các sự kiện này mà Lượng biết đến nhiều mẫu tem cổ quý hiếm; đồng thời, các độc giả cũng thường xuyên chia sẻ hình ảnh các mẫu tem với anh qua trang Facebook Bưu Hoa. 

Lượng hy vọng vọng rằng những nghiên cứu, câu chuyện và hình ảnh anh chia sẻ thông qua Bưu Hoa sẽ trở thành nguồn thông tin tham khảo hữu ích để các nhà sáng tạo ứng dụng trong thiết kế của mình. Độc giả có thể tìm hiểu thêm về dự án thông qua trang FacebookInstagram của Bưu Hoa. 

Hình ảnh bộ tem bưu chính đầu tiên (mang Quốc hiệu Việt Nam), nhân kỷ niệm lần thứ nhất Cách mạng Tháng Tám (19/08/1945) và ngày thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (02/09/1945).


Bài viết liên quan

in Parks & Rec

Những bước đi chập chững đầy tiềm năng của cộng đồng art toy Việt Nam

Vào cuối năm 1999, Michael Lau, một nhà thiết kế đồ họa Hồng Kông, đã cho ra mắt bộ sưu tập đồ chơi The Gardener do chính anh sáng tạo, với thiết kế lấy cảm hứng từ các nhân vật hành động từ...

in Văn Hóa

Độc đáo bộ emoji về 54 dân tộc anh em của Việt Nam

Nếu bộ emoji đáng yêu về trang phục 54 dân tộc có từ hồi chúng ta còn ngồi trên ghế nhà trường, chắc chắn lứa học sinh xưa đã không phải vật lộn học thuộc lòng những bài tập địa lý khó nhớ.

in Văn Hóa

Ấn phẩm giúp cộng đồng văn hóa tự kể chuyện di sản của chính mình

"Không ai có thể hát thay chúng ta," nhà thơ, nhà nghiên cứu văn hóa Chăm Inrasara từng viết.

in Di Sản

'Cổng Thành Gia Định' 1913: Cánh cổng dẫn vào hư không

Một số trang web du lịch cho rằng một trong những cánh cổng của Thành Gia Định xưa vẫn còn tồn tại đến nay, và nằm ở ngã tư Đinh Tiên Hoàng-Phan Đăng Lưu ở Quận Bình Thạnh, gần Lăng Lê Văn Duyệt. Tuy ...

in Văn Hóa

Chuẩn bị ngày lễ tháng 7: Hiểu phong tục để biết 'thiếu-đủ'

Tháng 7 Âm lịch vốn là khoảng thời gian có nhiều ngày lễ truyền thống mang đậm màu sắc tâm linh và triết lý nhân sinh từ nghìn xưa, thể hiện rõ nét văn hóa giàu đẹp của dân tộc.

in Văn Hóa

Chùa Huyền Trang, chốn linh thiêng, nghĩa tình và mái nhà của những bé mèo 'mồ côi'

Con đường Huỳnh Tấn Phát ở quận 7 chạy dọc theo sông Sài Gòn suốt chiều dài cả chục ki-lô-mét và lúc nào cũng tấp nập người xe như phần lớn các con đường ở thành phố. Nhưng khi đi qua cây cầu nằm trên...

Đồng Sáng Tạo

in Giáo Dục

Các trường quốc tế tập trung hơn vào sức khỏe tinh thần của học sinh

Nếu học sinh không được chăm sóc về tinh thần và cảm xúc, các em sẽ khó phát huy hết tiềm năng trong cả việc học ở trường lẫn giao tiếp ngoài xã hội.

in Ăn & Uống

Saigon Café quốc tế hóa trải nghiệm buffet cho thực khách

Là một trong những nơi phục vụ buffet hải sản đẳng cấp nhất thành phố, nhà hàng Saigon Café tại Sheraton Saigon Hotel & Towers đang hướng đến mục tiêu nâng tầm danh tiếng của mình bằng cách mở rộng th...

in Resort

Vì sao Phú Quốc là điểm đến hàng đầu cho gia đình vào mùa Tết 2022

Không khó hiểu vì sao Phú Quốc, thành phố đảo đầu tiên của Việt Nam, là điểm đến yêu thích hàng đầu trong nước vào bất kể thời điểm nào trong năm: những triền biển hoang sơ ngập nắng, hải sản tươi sốn...

in Ăn & Uống

Thiết kế ‘nhìn yêu ngay’ của tặng phẩm đầu năm A Night On Earth: Khi một nét vẽ dụng công hơn ngàn lời chúc tụng

Gây ấn tượng thị giác mạnh mẽ với hai gam màu tương phản, thiết kế hộp quà A Night On Earth là sáng tạo của nhà minh họa-thiết kế Erica Dorn cho phiên bản whisky giới hạn vừa ra mắt dịp năm mới. Không...

in Resort

Đón một mùa Tết cổ truyền đầy mới mẻ tại Four Seasons The Nam Hai

Nói đến Tết là nói tới những phong tục cổ truyền đặc sắc. Phong vị xuân khó có thể trọn vẹn nếu bỏ qua cách “ăn Tết,” “lễ Tết,” và “chơi Tết” truyền thống, được hình thành và lưu giữ cả ngàn đời nay. ...

in Dịch Vụ

Với Homebase, mọi ước mơ sở hữu nhà chung cư, nhà đất hay đất nền đều nằm trong tầm tay

Ở Việt Nam, nhà đất luôn là một trong những lựa chọn đầu tư được quan tâm nhất, nhưng cũng là lựa chọn phức tạp và dễ gặp trở ngại nhất. Nhưng giờ đây, người mua nhà có thể giảm thiểu nhiều rủi ro và ...