Nếu một tô hủ tiếu chỉ to bằng một viên gạch Lego, bạn sẽ ăn bao nhiêu tô?
Chỉ là những miếng nhựa lắp ghép, nhưng các mảnh Lego tí hon đã xây nên vô vàn khoảnh khắc đáng nhớ của ngày thơ ấu. Và ngày nay, chính những viên gạch nhỏ này lại lát nên con đường sáng tạo của nghệ nhân Việt.
Một chàng trai 9x đã dùng những việc gạch bé nhỏ này làm chất liệu nghệ thuật, tạo nên mô hình thu nhỏ của cảnh quan phố phường, vừa chính xác, tỉ mỉ đến từng chi tiết, vừa tinh nghịch, vui nhộn bởi nét góc cạnh đặc trưng của Lego.
Chàng trai ấy chính là Huỳnh Cao Vũ Khang, một họa sĩ graffiti lâu năm và designer tự do trong ngành quảng cáo. Còn được biến đến với nickname Khang Lego, anh được xem là một trong những gương mặt nổi bật nhất của cộng đồng MOC (My Own Creation, cụm từ dùng để chỉ người chơi tự thiết kế mô hình Lego) trong nước nhờ các tác phẩm sáng tạo lấy cảm hứng từ bức tranh đời sống của Việt Nam.
Những ý tưởng của Khang tập trung chủ yếu vào những địa điểm, vật dụng thân thuộc mà ta thường lướt qua trong cuộc sống hằng ngày, như chiếc xe Cub 50cc bền đẹp qua bao thế hệ, trạm gác tàu vàng nhạt với cành hoa giấy mọc chùm, hay tiệm hớt tóc khiêm tốn bên lề đường.
Chia sẻ với Saigoneer, Khang cho biết từ ngày còn bé anh đã dành nhiều sự quan tâm cho Lego hơn nhiều so với các loại đồ chơi khác. Khả năng biến hoá vô tận của những viên gạch, có thể trở thành ngôi nhà, rô-bốt, tàu vũ trụ, đã mang lại một thú vui mà anh xem là "chơi mãi không chán." Đến hết năm cấp hai, để chuyên tâm bài vở, Khang đành phải tạm gác sở thích này qua một bên, nhưng đâu đó trong lòng vẫn nhen nhóm ngọn lửa sáng tạo.
Năm 2018, anh đã quyết định “yêu lại từ đầu” với những mảnh ghép nhựa, lần này với một cách tiếp cận hoàn toàn mới, trau dồi từ những năm kinh nghiệm vẽ tranh đường phố: “Graffiti đã giúp Khang có những cách nhìn và bố cục những mảng khối lẫn màu sắc tốt hơn khi quay lại với Lego.”
Thông thường, để cho ra lò một mô hình hoàn chỉnh, Khang sẽ đi qua các bước như hình thành ý tưởng, phác thảo, nghiên cứu phương án xây dựng, và chọn lựa vật liệu. Trong đó khó khăn lớn nhất là việc tìm ra mảnh ghép phù hợp: "Chỉ cần dùng đúng mảnh ghép cho một chi tiết quan trọng thì tác phẩm đó đã thành công 50%."
Trong tất cả các thiết kế, mô hình làm anh thấy khó nhằn nhất khi tìm gạch là chính là chiếc Honda Cub cổ điển. Anh bày tỏ: "Những công năng cơ bản của chiếc xe, cụ thể như dây xích ở bánh sau, mở đóng yên, gạt chống nghiêng và đứng, v.v. khiến Khang phải thử rất nhiều phương án lắp rắp khác nhau để đáp ứng." Kết hợp thêm công việc tìm hiểu các bản vẽ kỹ thuật, chiếc xe nhỏ bé này đã mất 14 ngày trời tập trung cao độ để hoàn thành.
Khi mới bước chân vào thế giới MOC, Khang chỉ dám tập tành với các mô hình nhỏ và siêu nhỏ (trong giới gọi là miniscale và microscale) vì đòi hỏi ít vật liệu, nhưng càng về sau lại càng muốn thử thách bản thân, nên đã thử nghiệm với những tác phẩm với tỉ lệ to hơn, chính xác với đời thực hơn. Dĩ nhiên, một dự án lớn sẽ đi kèm với những nỗi đau đầu của riêng nó.
“Lúc đầu Khang có rất ít gạch, mỗi tác phẩm làm xong thì cũng cạn luôn số gạch mình có, thế là đành phải phá ra để xây cái khác,” Khang tiết lộ. Cũng từ đó, anh đã cố gắng học hỏi các kỹ thuật chụp hình để có thể lưu lại "vẻ đẹp phù du" của những công trình kỳ công. Về sau, khi Khang đã đầu tư thêm vật liệu để tránh việc tháo dỡ tác phẩm; từ những trải nghiệm ban đầu, giờ anh có thể sắp xếp bối cảnh phức tạp hơn, chụp hình một cách nghiêm chỉnh hơn.
Cũng từ đây, Khang đã bắt đầu đăng tải các tác phẩm lên mạng xã hội để chia sẻ với những người yêu Lego khác. Qua đó, kho tàng lạ mắt của Khang đã được sân chơi quốc tế chú ý, nổi bất nhất là mô hình 'Mâm cơm ngày Tết' được chính thương hiệu Đan Mạch giới thiệu trên trang fanpage.
Theo Khang, bộ Lego này là một trong những đứa con tinh thần mà anh tự hào nhất. Bắt nguồn từ việc thấy "một mảnh hình nửa quả trứng và có màu cam đậm,” Khang đã nảy ra ý tưởng “nấu” một mâm cỗ linh đình với thịt kho tàu, bánh chưng, bánh tét, củ kiệu và cành mai vàng, tạo nên không khí Tết rộn ràng chỉ qua vài cm gạch.
Nhắc đến thành công gần đây nhất, một tác phẩm khác của Khang mang tên 'Familiar #11 - Hủ tiếu mì gõ' cũng được fanpage chính thức của Lego chia sẻ, mang lại cho cộng đồng "mê gạch" thế giới một cái nhìn dí dỏm và nhỏ nhắn về văn hóa ẩm thực đường phố nước ta.
"'Familiar #11' là tác phẩm ưng ý nhất của Khang đến hiện tại. Nó không mất quá nhiều thời gian để hoàn thành, nhưng kết quả về mặt thể hiện lẫn cảm xúc đều làm mình rất hài lòng,” Khang tự hào kể lại. Một chi tiết thú vị ở đây là chiếc xô nhựa trong mô hình lại thuộc về một bộ Lego đã ngừng sản xuất nên cực kỳ khó để sưu tầm được.
Hiện tại, Khang đang thử “đổi gió” bằng cách tiếp cận những chủ đề mới lạ hơn từ văn hoá đại chúng, như phân cảnh Titan Khổng Lồ phá vỡ tường thành Maria được Lego hóa từ bộ anime đình đám Đại chiến Titan (Attack on Titan). Khang cho biết dự án này "đã đem cho Khang những trải nghiệm lắp ráp rất khác biệt và hay ho."
Mấu chốt của bộ môn vẫn nằm trong cái vui của quá trình lắp ráp. Chàng trai cho biết: "Niềm vui trong Lego là được đắm mình tận hưởng những lúc vắt óc suy nghĩ cách lắp, những lúc lạo xạo hộp gạch để tìm mảnh ghép, những lúc hoàn thành và chụp ảnh tác phẩm để chia sẻ với mọi người... tất cả những khoảnh khắc ‘chơi’ đó luôn làm Khang hào hứng và quên đi những cái căng thẳng hằng ngày."
[Ảnh sử dụng trong bài do nhân vật cung cấp]