Búp bê, món đồ chơi phổ biến, thường được con người tạo hình hoàn mỹ, không xinh đẹp hút hồn thì cũng trông vô cùng đáng yêu. Nhưng tại Dadaddoll, những con búp bê lại đi theo một lối riêng khác.
Nước da mềm mịn, trắng hồng ư? Đôi mắt tròn to, lúng liếng? Thân hình thon gọn, vòng eo con kiến? Nếu tìm búp bê như thế thì bạn đã nhầm địa chỉ.
Dadaddoll là một thương hiệu búp bê thủ công được sáng lập bởi Bùi Thịnh Đa — một câu bạn chỉ mới 19 tuổi nhưng đã có tới 7 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chế tác búp bê, chủ yếu là búp bê khớp cầu (ball-jointed doll hay BJD) làm bằng đất sét hoặc sứ. Búp bê của Dadaddoll được nhào nặn hoàn toàn bằng tay, mang vẻ ngoài đặc trưng là sự ma mị và vẻ đẹp “lệch chuẩn.” Ghé thăm xưởng của Thịnh Đa, Saigoneer đã được nhìn ngắm và chạm vào các sản phẩm thủ công đầy tinh tế và kỳ công này.
Theo chia sẻ của Đa, tính ma mị mà Dadaddoll không đến từ sự kinh dị hay đổ máu, mà từ là vẻ ngoài huyền huyễn, kỳ ảo, cũng như việc tôn vinh nét đẹp vốn có của con người. Với Dadaddoll, khuyết điểm là những điều hoàn toàn không phải giấu giếm. Đó là làn da chi chít tàn nhang, hay loang lổ vì bệnh bạch biến. Đó là hai chiếc răng cửa bị hở. Đó là những vết rạn trên bụng, là bầu ngực chảy xệ của người mẹ sau sinh, v.v. Thịnh Đa cũng, như Dadaddoll, khuyến khích mọi người yêu quý vẻ ngoài đặc biệt của bản thân: “Đối với mình, những thứ quá hoàn hảo sẽ dễ tạo cảm giác vô hồn. Mình muốn tôn vinh cơ địa tự nhiên, vốn chẳng phải thứ gì xấu xí để phải bao che cả. Một chị khách hàng của mình đã rất xúc động khi thấy chiếc bình mô phỏng cơ thể người phụ nữ từng mang nặng đẻ đau.”
Để tạo ra một búp bê hoàn chỉnh bằng đất sét, Thịnh Đa phải dành khoảng 2–3 tháng. Các công đoạn phức tạp bao gồm lên ý tưởng, nhào đất, tạo khung, nặn, nung, làm mịn, căng dây, làm tóc, trang điểm, may quần áo,... Chỉ riêng khâu trộn và nhào đất sét, chàng trai đã trải qua không biết bao lần “đập đi xây lại” để có được những công thức mà mình cho là phù hợp nhất để búp bê vừa đẹp vừa bền. Chất liệu sứ còn khiến Đa lao tâm khổ tứ hơn khi mất tới khoảng 3 năm để vừa thí nghiệm vừa hoàn thiện. Theo lời Đa, búp bê sứ có độ bền cao nhất theo thời gian trừ những trường hợp bị rơi vỡ. Ngoài ra, một chất liệu cũng được nhiều người ưa thích là resin. Với dòng búp bê này, người dùng có thể tự trang điểm cho búp bê tùy ý nhờ bộ trang điểm và phụ kiện đính kèm từ Dadaddoll.
Trong suốt quá trình tạo búp bê, thách thức lớn nhất với Thịnh Đa là thổi hồn vào đôi mắt. “Cửa sổ tâm hồn được tạo ra không bằng công thức nào như kiểu 1+1=2 cả,” anh chàng nói. “Ví dụ, khi mình không vui, dù bé búp bê có đang cười thì đôi mắt cũng sẽ phảng phất buồn và ngược lại. Người tinh tường sẽ nhận ra. Vì không muốn tâm trạng ảnh hưởng nhiều tới búp bê, mình thường sẽ làm việc khi tinh thần thoải mái.” Đến giai đoạn gần hoàn thiện búp bê, cậu chỉ cần ghép các bộ phận đang tách rời lại với nhau bằng những quả cầu và căng dây bên trong, giống như khớp xương và mạch máu, giúp búp bê cử động linh hoạt.
Những vị khách tìm đến Dadaddoll thuộc hai nhóm: Một là mua những búp bê được sáng tạo hoàn toàn từ nguồn cảm hứng của Thịnh Đa, hai là đặt làm búp bê theo chân dung của họ. Một trong những đơn đặt hàng khó nhằn nhất mà Đa từng nhận là mô phỏng khuôn mặt khách bằng chất liệu sứ. Bình thường, khi làm chân dung khách, Đa sẽ dùng đất sét. Với “bài toán” khó này, cậu phải làm khuôn thạch cao riêng và rót dung dịch sứ vào. “Gương mặt khi này mới chỉ giống khoảng 60% thôi, mình cần khắc lại các chi tiết nhỏ như mắt, hốc mắt, răng,... vì khuôn thạch cao không nhấn vào tiểu tiết được. Loại khuôn này thường không bền và khách chỉ cần một bản nên xong xuôi, mình sẽ đập bỏ khuôn luôn.”
Hiện tại, Dadaddoll bổ sung vào bộ sưu tập của mình các món đồ thủ công dễ tiếp cận hơn như móc khóa hay phụ kiện. Thịnh Đa cho biết một búp bê BJD hoàn chỉnh có giá rất cao, thêm nữa, có những người còn chút hoài nghi về chất lượng búp bê. Vì vậy, để lan tỏa và khẳng định chất lượng của Dadaddoll, chàng trai trẻ đã tạo ra các sản phẩm đơn giản hơn, số lượng nhiều hơn và giá cả cũng mềm hơn. “Tuy nhiên, mình vẫn nặn hoàn toàn bằng tay nên không bé nào giống bé nào. Mỗi bé vẫn là một phiên bản độc nhất vô nhị.”
Thông qua Dadaddoll, Thịnh Đa nhận thấy có nhiều người chung sở thích với mình nhưng chưa có cơ hội thử sức. Tại Việt Nam, tài liệu lẫn nguyên vật liệu để làm búp bê thủ công vẫn còn một số hạn chế, cần nhập từ nước ngoài. Vậy nên, thời gian gần đây, Dadaddoll đã có thêm không gian workshop để những người có hứng thú tới làm búp bê theo phong cách riêng của mình. Workshop thường được mở vào chiều các ngày thứ hai, tư và bảy, mỗi buổi tối đa 8 người. Những kinh nghiệm, bí kíp, công thức quan trọng Thịnh Đa đúc kết suốt 7 năm qua sẽ được bật mí cho mọi người.
Bùi Thịnh Đa tạo ra cái tên Dadaddoll từ những năm niên thiếu với mục đích bạn đầu chỉ để phục vụ sở thích cá nhân. Nhưng dần dà, sở thích ấy đã trở thành niềm đam mê mãnh liệt, thôi thúc Đa cùng thương hiệu của mình mong cầu nhiều hơn nữa. Thịnh Đa hy vọng trong tương lai, Dadaddoll có thể mang hình ảnh búp bê Việt Nam đậm chất Á Đông ra thế giới, cũng như ấp ủ giấc mơ xuất bản một tựa sách về chế tác búp bê. “Mình vẫn còn đang đi học, ngập chìm trong bài tập, nên con đường vẫn sẽ còn dài lắm!”
