Là một người mê ẩm thực, tôi thường dành thời gian tìm kiếm những quán ăn, khám phá nét đặc trưng của từng món.
Cũng vì thế mà chỉ mới hơn một tháng chuyển vào Thành phố Hồ Chí Minh sinh sống, tôi đã tích góp cho mình kha khá trải nghiệm từ các loại hủ tiếu, bún, mì, những món ăn truyền thống của người Hoa cho đến các loại chè. Nhưng mỗi khi tìm đến những con hẻm nhỏ để thưởng thức ẩm thực, nơi mà người ta hay gọi là quán núp hẻm, tôi không khỏi bồi hồi nhớ về ngõ chợ Đồng Xuân, nhớ về ẩm thực Hà Nội và nơi tôi đã học tập, làm việc trong suốt 7 năm.
Ảnh: Alberto Prieto.
Ngõ Đồng Xuân, hay còn được gọi là ngõ chợ Đồng Xuân, nằm giữa lòng phố cổ, gần phố Hàng Mã, và là điểm check-in nổi tiếng của Hà Nội mỗi dịp lễ, Tết, Giáng sinh, Halloween. Con ngõ nhỏ chỉ dài khoảng 200 mét nhưng có đủ loại món ngon Hà thành với mức giá siêu rẻ như bún chả, nộm bò khô, chè, bánh chưng rán, bánh tôm, v.v.
Tôi được một người Hà Nội gốc kể lại rằng, con ngõ đã có từ lâu đời, tuy trước đây các quầy hàng ăn được mở chủ yếu phục vụ cho tiểu thương, người dân và người đi chợ do có vị trí nằm ngay cạnh chợ Đồng Xuân. Sau này, con ngõ được cả khách trong nước và quốc tế tìm đến thưởng thức. Đây cũng là địa điểm đầu tiên mà tôi nghĩ đến khi giới thiệu cho bạn bè đến thăm Hà Nội.
Ngõ chợ Đồng Xuân, con ngõ ẩm thực nổi tiếng của Hà thành.
Thời điểm thích hợp nhất để ghé thăm con ngõ này là vào những ngày thu mát mẻ, thực khách nên đi theo nhóm, gọi những suất nhỏ để thưởng thức một loạt các món ăn ngon vô cùng đa dạng ở đây. Cứ khoảng 10, 11 giờ trưa, con ngõ nhỏ trở nên tấp nập, nhộn nhịp thực khách đến thưởng thức ẩm thực, mùi thơm của các món ngon lan tỏa khắp con ngõ. Dịp cuối tuần, hàng quán lại càng đắt khách, người bán không kịp ngơi tay. Thời còn đi học, tôi nhớ nhất những lần cùng bạn bè đến đây ăn no căng bụng rồi cùng dạo quanh con phố Hàng Mã ở ngay gần đó, ngắm những chiếc lồng đèn màu sắc khi sắp đến Tết Trung Thu.
Bà Ầm đã bán bánh tôm ở ngõ chợ Đồng Xuân được hơn 30 năm. Công thức món bánh do mẹ bà truyền lại.
Tôi nhớ hương vị giòn, ngọt, thơm lừng của món bánh tôm của bà Ầm. Quán nằm ngay đầu ngõ, chỉ rộng khoảng chừng 5–7 m2 và thường xuyên kín chỗ. Món bánh có thành phần nguyên liệu rất đơn giản là từ bột gạo, tôm tươi, khoai lang thái sợi.
Bánh được chiên giòn có màu vàng vô cùng nịnh mắt, ăn kèm với nước chấm chua ngọt, nộm đu đủ, cà rốt và một số loại rau sống. Bà Ầm bán bánh tôm tại con ngõ này đã được hơn 30 năm, món bánh cũng là do mẹ bà truyền lại. Quán mở bán trong hai khung giờ từ 10h30 đến 13h, từ 15h đến 17h30 mỗi ngày.
Món bánh tôm bà Ầm hấp dẫn.
Tôi còn nhớ về món bún chả que tre cô Nga với phần chả là thịt lợn được tẩm ướp gia vị, kẹp vào que tre và nướng trên than hoa tỏa ra mùi hương thơm lừng. Vị ngọt, ngậy của chả nướng khi ăn kèm với bún, cùng một chút rau sống với phần nước chấm chua ngọt có đu đủ, cà rốt, tỏi tạo ra một hương vị vô cùng tuyệt vời, thơm ngon, ăn mãi không ngán.
Nem cua rán ăn với bún chả.
Hay món phở cuốn được làm từ các loại nguyên liệu như thịt lợn, thịt bò xào hoặc luộc, trứng rán, giò lụa, cà rốt, dưa chuột và một số loại rau thơm, v.v. Các loại nguyên liệu này được cuốn trong bánh phở khi ăn chấm với nước mắm chua ngọt vô cùng nịnh miệng và là món ăn giải ngán cho những ngày hè oi bức.
Phở cuốn.
Tôi nhớ về món nộm bò khô của quán cô Hồng với đủ hương vị chua, cay, mặn, ngọt nhưng thành phần lại hết sức đơn giản như đu đủ xanh bào sợi, thịt bò khô xé sợi hoặc thái lát mỏng, rau thơm cùng các loại gia vị đường, muối, giấm, chanh, lạc rang. Đu đủ xanh giòn dai kết hợp cùng bò khô cay với hỗn hợp các loại gia vị sẽ khiến bạn không khỏi say mê khi thưởng thức.
Nộm bò khô.
Tại ngõ chợ Đồng Xuân, thực khách có thể thưởng thức rất nhiều phiên bản của bún ốc như: bún ốc chuối đậu, bún ốc nguội, hay bún ốc sườn. Nếu thực khách mê mẩn hương vị dân dã của món bún ốc chuối đậu thì không nên bỏ qua quán bún ốc Thúy nằm gần cuối ngõ.
Quán có tuổi đời khoảng 70 năm đã truyền qua ba thế hệ. Món bún ốc có phần thịt ốc giòn dai, nước dùng có vị chua nhẹ của cà chua, tùy theo từng quán ăn mà có kèm theo giò bò, tóp mỡ, đậu phụ, v.v. Thức quà này được nhà văn Vũ Bằng ca ngợi trong cuốn Miếng ngon Hà Nội là “đã đạt được tới cái đích nghệ thuật ăn ngon của người Hà Nội.”
Món bún ốc cũng được thực khách yêu thích không kém.
Ngoài món bún ốc, khi đến con ngõ này du khách còn có nhiều lựa chọn khác như bún riêu cua, bún dọc mùng, bún ngan, miến lươn, bún cá. Thực khách cũng không nên bỏ lỡ món bún ngan Lan Béo. Quán có hai phiên bản bún nước và bún trộn. Thịt ngan ở đây có vị ngọt, thơm, dai khi ăn kèm với bún, nước dùng và rau thơm thì cho ra hương vị đặc biệt đậm đà.
Những hàng chè rực rỡ sắc màu với đầy đủ các loại topping khiến tôi không khỏi thèm mỗi khi nhớ về như: chè thập cẩm, chè thái, chè sương sa, chè bưởi, chè long nhãn, chè sầu riêng. Nếu ghé ngõ chợ Đồng Xuân mà không tạt vào hàng chè Yến thì quả là một điều đáng tiếc.
Ngõ chợ Đồng Xuân còn nổi tiếng với nhiều món chè.
Món hủ tiếu khô ở quán Hạnh với phần thịt xá xíu vô cùng nịnh miệng ăn kèm với bún, một chút rau thơm, hủ tiếu, hành khô, lạc rang. Nước sốt đậm đà được pha theo công thức của gia đình với đủ vị chua, ngọt, cay. Thịt xá xíu được thái to bản thành từng lát mỏng, mềm, ăn không bị khô kết hợp với hủ tiếu dai dai, nước dùng đậm đà sẽ cho thực khách nhiều trải nghiệm tuyệt vời.
Hủ tiếu khô.
Hơn cả niềm vui khi được thưởng thức nhiều món ăn ngon với giá siêu rẻ, con ngõ mang đến cho tôi những trải nghiệm rất Hà Nội về cả ẩm thực, văn hóa. Tôi luôn dặn lòng rằng một ngày nào đó khi ghé thăm Hà Nội, tôi nhất định sẽ hẹn bạn bè tới con ngõ này để thưởng thức đủ loại món ngon cho thỏa cơn thèm và cả nỗi nhớ.
