Dù túi vải thường được quảng cáo là lựa chọn thân thiện với môi trường, quá trình sản xuất chúng đòi hỏi nhiều năng lượng và nước đến mức bạn phải sử dụng một chiếc túi vải ít nhất 7.000 lần để nó thực sự hiệu quả hơn so với túi nhựa. Những lựa chọn mua sắm và sáng kiến mà chúng ta tin là tốt cho môi trường và giúp giảm thiểu khủng hoảng khí hậu có thể không hữu ích như tưởng tượng, điều này dễ khiến người tiêu dùng nản lòng. Việc nhận ra rằng phát triển bền vững đang bị biến thành một phong trào ồ ạt, cùng với các hoạt động "tẩy xanh" của doanh nghiệp và sự lan truyền thông tin sai lệch, đã làm nhiều người mất hứng thú và niềm tin vào khái niệm "bền vững".
Tuy nhiên, bạn không nên vì thế mà nản lòng hay từ bỏ. Thay vì xem phát triển bền vững như một quá trình cực đoan, “được ăn cả ngã về không,” hãy tiếp cận nó với triết lý rõ ràng, kiến thức vững chắc và hành động thực tế. Điều này sẽ giúp bạn tự tin hơn trong việc duy trì lối sống xanh vì hành tinh của chúng ta.
Việt Nam sở hữu vô số cảnh quan tuyệt đẹp, là minh chứng cho sự kỳ vĩ của thiên nhiên Trái Đất.
Trước khi xem xét những hành động cụ thể để đóng góp vào phát triển bền vững, điều quan trọng là hiểu rõ tầm quan trọng của nó. Ở cấp độ cơ bản nhất, để loài người tiếp tục tồn tại và duy trì sự sống, Trái đất của chúng ta phải có nước, đất và không khí sạch. Nhưng ngay cả trước khi các điều kiện này biến mất và xóa sổ toàn bộ loài người, hiện nay, tình trạng ô nhiễm, mực nước biển dâng cao, siêu bão cùng vô số các mối nguy khác do con người gây ra đã và đang gây nguy hiểm đáng kể cho sức khỏe, sự an toàn và chất lượng cuộc sống của con người. Chưa kể đến nguy cơ tuyệt chủng của hệ thực vật và động vật. Trước những bằng chứng khoa học hiện có, câu hỏi duy nhất mà chúng ta phải tự đặt ra là: liệu chúng ta có đang hành động đủ để xứng đáng với sự sống trên hành tinh này hay không?
Dấu vết con người để lại trên môi trường hiện hữu khắp nơi, từ thói quen hằng ngày đến những biến đổi lớn trong hệ sinh thái.
Việc tuyên bố rằng chúng ta muốn cứu hành tinh nghe có vẻ dễ dàng, nhưng xác định cụ thể những hành động cần thiết lại là một nhiệm vụ phức tạp. Không có giải pháp hoàn hảo hay tức thời nào để giải quyết triệt để các vấn đề môi trường đa dạng. Ngay cả khi tồn tại một giải pháp như vậy, việc khám phá và triển khai nó cũng đòi hỏi thời gian và nỗ lực đáng kể. Việc giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu trong một lĩnh vực cụ thể đòi hỏi sự hợp tác của nhiều cá nhân và nhóm chuyên môn. Các tập đoàn lớn cần thay đổi phương thức hoạt động, bao gồm việc chuyển từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang áp dụng các công nghệ mới như pin cát.
Tuy nhiên, chúng ta không thể chỉ dựa vào doanh nghiệp và chính phủ để tạo ra thay đổi. Mỗi cá nhân cần hành động theo cách riêng và cùng nhau hợp lực. Ví dụ, trong khi các nhà khoa học nghiên cứu phương pháp canh tác và bảo quản cây trồng hiệu quả hơn, các hộ gia đình có thể giảm lãng phí thực phẩm bằng cách hạn chế vứt bỏ thức ăn thừa và ưu tiên tiêu thụ sản phẩm theo mùa tại địa phương.
Hầu hết các ngành công nghiệp, như sản xuất cà phê (trái), đều tiêu tốn nhiều nhiệt lượng. Công nghệ pin cát của Alternō (phải) có thể tối ưu hóa nguồn năng lượng này.
Ở cấp độ cá nhân, mỗi quyết định trong hành trình sống xanh đều mang lại cơ hội đóng góp. Một hành động tích cực, dù nhỏ, vẫn tốt hơn là không hành động, đặc biệt khi không có giải pháp hoàn hảo. Điều này cho phép mỗi người cân nhắc tác động của các lựa chọn, xem xét yếu tố bền vững cùng với tiện lợi và chi phí. Ví dụ, dù phương tiện cơ giới cá nhân thải ra khí carbon và góp phần ô nhiễm không khí, việc hoàn toàn tránh sử dụng chúng có thể không thực tế. Thay vào đó, bạn có thể chọn di chuyển nhiều hơn bằng phương tiện công cộng hoặc xe điện. Tin vui là, sự xuất hiện của những nhà đổi mới trong nhiều lĩnh vực đang cung cấp các giải pháp hiệu quả, từ bộ sạc xe điện đến túi trà lá bồ đề thân thiện với môi trường, giúp hành trình sống xanh trở nên dễ dàng hơn.
Các trạm sạc xe điện đang xuất hiện ngày càng nhiều trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Việc mở rộng các tiêu chí, như chi phí và sự tiện lợị, trong hành trình sống bền vững là một cách tiếp cận hợp lý và cân bằng. Ngay cả khi tính bền vững không phải yếu tố quyết định chính, nó vẫn đóng vai trò quan trọng trong quá trình lựa chọn sản phẩm và dịch vụ.
Chẳng hạn, biết rằng một quán ăn hay nhà hàng áp dụng phương pháp chế biến bền vững có thể khiến chúng ta có thiện cảm và quay lại thường xuyên, thay vì chọn những địa điểm tương tự nhưng không chú trọng đến yếu tố này. Tương tự, tấm pin mặt trời không chỉ tốt cho môi trường mà còn giúp giảm hóa đơn tiền điện hàng tháng—một động lực quan trọng để các hộ gia đình và doanh nghiệp đầu tư lắp đặt.
Tấm pin mặt trời giúp giảm chi phí vận hành cho cả nhà máy lẫn hộ gia đình, kể cả ở vùng nông thôn như trong ảnh.
Giáo dục là nền tảng cốt lõi thúc đẩy hành động và kiến tạo sự khác biệt. Để đưa ra những lựa chọn đúng đắn, bạn cần một nền tảng kiến thức vững chắc về các giải pháp khả thi và sự thật đằng sau chúng. Hãy rèn luyện tư duy phản biện, cập nhật tin tức từ các nguồn như ấn phẩm chuyên sâu, trang web đáng tin cậy và những diễn giả có chuyên môn, thay vì vội vã tin theo những người nổi tiếng và chiến dịch truyền thông của các doanh nghiệp. Dù có thể mất chút công sức, điều này giúp bạn xác định cách hành động thực sự hiệu quả để góp phần bảo vệ hành tinh chúng ta đang sống.
Các đại diện doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực phát triển bền vững đã có dịp chia sẻ tầm nhìn tại sự kiện Powering a Sustainable Future.
Tuy nhiên, việc tự tìm hiểu và học hỏi về phát triển bền vững có thể trở nên mơ hồ và choáng ngợp, khi đó, các sự kiện, tổ chức và cơ sở có kiến thức chuyên môn có thể giúp thu hẹp khoảng cách kiến thức. Tại Việt Nam, Empowering Sustainability Unitour là chuỗi sự kiện chuyên sâu về tư duy bền vững tại các trường đại học, mang đến cơ hội kết nối và học hỏi từ những chuyên gia tiên phong trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo, công nghệ sạch và doanh nghiệp xanh, nhấn mạnh vào các ứng dụng thực tế và đổi mới. Chuỗi sự kiện này đặc biệt hữu ích với những người trẻ đang bước vào giai đoạn trưởng thành và tập sống độc lập - những người sẽ phải quyết định nơi làm việc và cách sống. Unitour có thể giúp người trẻ nắm bắt những cơ hội và phát triển trách nhiệm hành động cùng tư duy bền vững.
Nếu đồng lòng nỗ lực, chúng ta có thể gìn giữ vẻ đẹp nguyên sơ của thiên nhiên.
Hình dung về sự diệt vong của hành tinh và nhân loại là một viễn cảnh đáng sợ. Ngày nay, phát triển bền vững đôi khi bị thương mại hóa thành một xu hướng thời thượng nhưng thiếu chiều sâu, thay vì được nhìn nhận như một nỗ lực nghiêm túc và cấp thiết. Dù vậy, nếu có thể tiếp cận tư duy bền vững một cách toàn diện—kết hợp góc nhìn triết học với hành động thực tế— cũng như giữ vũng mong muốn đóng góp cho môi trường, bạn hoàn toàn có thể đóng góp phần của mình cho Trái đất.
