Măng Đen đầu tháng 8 chào đón chúng tôi bằng những cơn mưa rào bất chợt. Mưa rơi làm cho nơi đây trở nên thơ mộng đến lạ.
Nằm ở độ cao hơn 1200m, giữa đèo Măng Đen và đèo Violăk trên quốc lộ 24, Măng Đen là một thị trấn nhỏ thuộc huyện Kon Plông cách trung tâm thành phố Kon Tum 53km.
Sau khi lội đèo Măng Đen và đi theo đường quốc lộ 24 trên chuyến xe khách kéo dài 12 tiếng đồng hồ, Thị trấn Măng Đen dần hiện lên trước mắt chúng tôi. Nơi đây được thiên nhiên ban cho khí hậu mát mẻ cùng những đợt sương mù dọc theo con đường uốn lượn giữa rừng thông xanh.
Ngày 1: Chạy bon bon trong đất trời bát ngát
Măng Đen hoang sơ và bình dị với những cánh đồng ruộng bậc thang bạt ngàn, những con suối trong vắt chảy qua bản làng yên ả, và những con người miền núi giản dị và mến khách. Đã đặt chân đến nhiều vùng đất và trải nghiệm những nền văn hoá khác nhau, tôi bị rung động bởi sự hiền hoà, đơn sơ ấy một cách lạ thường. Dưới nền trời phủ những đám mây mờ ảo của tiết trời mưa mùa hạ, tôi lặng người đi trước không gian rộng lớn này. Cứ thế, tôi đứng sững sờ nhìn ngắm vẻ đẹp ấy. Tôi mặc thời gian trôi qua từ từ, chậm rãi, cảm thấy mình thật nhỏ bé biết bao.
Tôi và bạn của mình dành phần lớn thời gian khám phá những địa điểm tham quan trên chiếc xe tay ga. Chúng tôi đèo nhau qua những con đường uốn lượn quanh co bọc quanh đồi núi phủ đầy cây. Trên con đường chính dẫn tới trung tâm thị trấn, những căn biệt thự dưới rừng thông dần hiện lên trong mắt. Những công trình mang kiến trúc châu Âu cổ được xây cách nhau một khoảng rộng thông thoáng, khác hẳn với những con phố chật hẹp nơi đô thị.
Mưa phùn lất phất vả vào mặt tạo cảm giác ran rát, cộng thêm khí trời se se càng làm cho chuyến đi thêm phần mát lạnh. Cảm giác này làm tôi liên tưởng đến những chuyến đi phượt của tôi và cô bạn thân ở bắc Cali mỗi đầu hè. Vẫn là những rừng thông, cơn mưa phùn, và những lớp sương phủ mờ đỉnh núi, nhưng nơi đây lại tạo cho tôi một cảm giác gần gũi hơn. Có lẽ vì đất nước này là nơi tôi sinh ra và lớn lên, vì tôi là người Việt Nam?
Xe chạy ngược chiều gió nên đôi lúc anh bạn đồng hành của tôi run lên vì gió vù buốt lạnh trông thật buồn cười. Qua nhiều đoạn đường đất đỏ dốc, chúng tôi gửi xe máy và lội bộ xuống thung lũng. Càng đi vào sâu những con đường uốn lượn ấy, niềm háo hức của tôi dâng trào. Tôi cùng bạn chạy ù xuống con dốc đất đỏ như những đứa trẻ.
Sau lớp màng sương mỏng, khung cảnh trước mắt làm tôi nín lặng. Ruộng bậc thang dần hiện ra dưới thung lũng và được bao bọc bởi dải núi phủ đầy cây. Khắp nơi đều là màu xanh biếc, điểm xuyết là những căn nhà chòi nhỏ của các bác nông dân. Đồng lúa, rừng thông, và núi tạo thành từng dải sắc xanh chồng lên nhau. Một con suối nhỏ trong vắt ngăn cách những dải băng xanh ấy làm cho bức tranh thiên nhiên nơi đây thêm phần sinh động hơn.
Khoảng mấy tuần nữa thôi, lúa sẽ chín, và ruộng bậc thang sẽ thay áo màu xanh tươi của mình bằng một chiếc áo vàng của lá mạ. Từ trên cao nhìn xuống khắp bốn phía, thiên nhiên Măng Đen như ôm lấy chúng tôi vào lòng. Hồi còn đi học ở Mỹ, tôi thèm lắm cái cảm giác được về Việt Nam và đứng nhìn những đồng lúa bát ngát như thế này. Giấc mơ của tôi đã thành sự thật rồi, và tôi cảm thấy thật an nhiên và hạnh phúc.
Ngày 2: Bánh canh, cơm lam, và thác nước
Buổi sáng ngày thứ hai ở Măng Đen lất phất mưa phùn. Mưa rơi lách tách trên những tán lá, lấm tấm trên khung cửa sổ, làm tôi và bạn chỉ muốn vùi mình trong chăn nướng một giấc thật đã cho tới trưa. Nhưng nghĩ tới chuyến xe buýt 12 tiếng vừa trải qua từ tối hôm trước để đến đây, tôi choàng tỉnh dậy. Phải đi khám phá thị trấn nhỏ cho đáng công sức nằm ngồi trên xe nửa ngày qua chứ!
Sự dung dị của Măng Đen vì thế rất đáng nhớ, thích hợp hơn với người yêu núi rừng như tôi hay những ai đó muốn tìm kiếm sự tĩnh lặng và yên bình của tạo hoá.
Trung tâm thị trấn Măng Đen buổi sáng phủ đầy sương sớm. Phải may mắn lắm mới thấy được mặt trời, vì ông còn mải mê lẩn trốn trong sương mờ hay sau đám mây che phủ núi. Chạy dọc khung đường chính là các hàng quán đã mở cửa từ rất lâu. Qua lời giới thiệu của anh chị chủ homestay, chúng tôi ghé vào quán bánh canh cá lóc A Kay nằm trên đường Võ Nguyên Giáp để thưởng thức món ăn đặc sản của Măng Đen.
Bánh canh được đặt trong nồi đất giữ nhiệt, gồm bánh canh được làm từ bột gạo, cá lóc thái lát hấp, nước dùng đặc biệt, gia vị, và rau răm. Nồi bánh canh sôi lục bục, khói lên nghi ngút, cùng mùi thơm đặc trưng của rau răm và nước dùng trong vắt. Sợi bánh canh mềm, mịn, cá lóc phi lê thấm đậm vị nước dùng béo ngọt, cộng với trứng cút bùi bùi và rau đắng tạo nên linh hồn của món ăn núi rừng rất riêng.
Gà nướng cơm lam.
Bánh canh cá lóc.
Thịt kho mắm ruốc.
Người ta bảo ai đến Măng Đen mà chưa lên thác, xuống hồ, hay thăm tượng Đức Mẹ là chưa thực sự đặt chân đến thị trấn nhỏ này. Men theo con đường đá lấm đất đỏ, chúng tôi chạy miết về phía tây của thị trấn vào khu du lịch thác Pa Sỹ. Thác Pa Sỹ là một trong ba ngọn thác lớn (hai ngọn thác còn lại là Đắk Ke và Đắk Pne), được tạo thành bởi 3 ngọn suối lớn nhất ở Măng Đen. Ngọn thác này gắn liền với truyền thuyết “bảy hồ, ba thác” của người dân tộc Mơ Nâm sinh sống tại đây. Tương truyền rằng, người Mơ Nâm khi xưa phạm luật trời khiến cả bảy ngôi làng của họ bị nhấn chìm vào biển lửa. Sau này, những ngôi làng ấy biến thành 7 hồ và 3 thác nước. Cái tên Pa Sỹ có nghĩa là “ba ngọn suối chụm lại,” được đặt từ tên gốc của đồng bào Pau Suh.
Qua những căn nhà sàn và qua cây cầu treo bắc ngang dòng suối nhỏ, chúng tôi đến gần hơn với ngọn thác. Sau mỗi bước chân, tiếng thác đổ vọng lại càng rõ hơn. Nằm ở độ cao hơn 1.500m so với mực nước biển, ngọn thác lớn này được ôm trọn bởi núi rừng xanh. Tiếng nước chảy ầm ầm, bọt tung trắng xoá giữa rừng núi đại ngàn, hoà vào tiếng chim rừng líu lo gọi nhau buổi sáng làm cho khung cảnh nơi đây thật hùng vĩ. Tôi đưa tay chạm dòng nước chảy qua miếng ván gỗ dài bắc qua thác. Dòng nước mát chảy nhanh đều trong tiết trời lành lạnh của núi rừng làm chúng tôi nán lại vài phút để được hoà mình vào không gian tuyệt vời này. Dòng nước phủ bọt trắng xoá như gột rửa như âu lo bộn bề trong tôi và có lẽ những du khách tham quan nơi đây.
Bất kì điểm đến nào trên chặng đường khám phá vòng quanh thị trấn nhỏ này đều mang một vẻ trầm ấm, nhẹ nhàng. Có lẽ vì Măng Đen vẫn còn giữ được vẻ bình yên, hoang sơ, và nguyên thuỷ của rừng núi và bản làng. Thị trấn nhỏ này im ắng lắm khi về đêm, không có trung tâm mua sắm, hàng quán nhộn nhịp, hay tiếng xe cộ ồn ào. Sự dung dị của Măng Đen vì thế rất đáng nhớ, thích hợp hơn với người yêu núi rừng như tôi hay những ai đó muốn tìm kiếm sự tĩnh lặng và yên bình của tạo hoá. Tôi tự nhủ, nhất định sau này mình sẽ lên thăm mảnh đất này nhiều lần nữa, để cảm nhận hết vẻ đẹp nơi đây một cách trọn vẹn nhất.
Tôi đã rời Măng Đen và Việt Nam gần một tháng. Mỗi lần tìm về album ảnh chụp trong điện thoại, tôi lại nhớ về mảnh đất này và tưởng tượng như đang ngồi sau chiếc xe máy cùng bạn của mình. Nhắm mắt lại, tôi cảm thấy tiếng gió bên tai và cái lạnh từ se se dần biến thành lạnh buốt trên con đường thông bạt ngàn. Tôi như sống lại những phút giây bình yên trên cao nguyên Măng Đen, một thị trấn thời gian dường như bỏ quên.
