“Tôi muốn đặt âm nhạc dân tộc Việt Nam vào vị trí đẹp nhất, trang trọng nhất chứ không biến nó thành món đồ trang sức cho một ca khúc” — mang theo tinh thần đó, nghệ sĩ guitar Dzũng Phạm đã quyết tâm cho ra mắt album “Dzanca” sau hơn 3 năm miệt mài sản xuất.
Độc đáo và thú vị chính là lời mà đa số người nghe thốt lên khi thưởng thức album "Dzanca." Chưa bàn đến chuyện có hay không, có hợp thị hiếu không, chỉ riêng việc phối lại các bài dân ca Việt với chất nhạc metal hoang dại đã rất đáng để nghe thử rồi.
Cái tên “Dzanca” được định nghĩa là nhạc dân ca mang đậm chất Dzũng Phạm. Album được cấu thành bởi các bài hát dân ca vốn đã rất quen thuộc với người Việt như 'Trống cơm,' 'Đi cấy,' 'Xe chỉ luồn kim,' 'Bèo dạt mây trôi' hay 'Lý ngựa ô.' Tuy nhiên, trong “Dzanca”, anh đã bỏ qua phần lời, chỉ tập trung vào phần phối khí và kết cấu của từng ca khúc. Lắng nghe album, khán giả có thể lập tức nhận ra đó là bài nào từ những nốt nhạc đầu tiên nhưng không thể đoán tiếp theo chàng nghệ sĩ sẽ làm gì với nó — cảm giác giống như đang dần khám phá ra nét tính cách mới mẻ của một người ta ngỡ mình đã biết rõ từ lâu. Chưa hết, Dzũng Phạm còn mong muốn cho người nghe thấy được vẻ đẹp riêng của dòng nhạc progressive metal luôn bị gắn mác nặng nề, khó cảm.
Bìa album “Dzanca” do Dzũng Phạm tự thiết kế, lấy cảm hứng từ các bức tranh tứ bình. Album có các định dạng vật lý gồm CD, cassette và đĩa than.
Trò chuyện với Saigoneer, anh cho biết đã bắt đầu ấp ủ kế hoạch cho album từ năm 2018: “Bài đầu tiên mình viết cho album là 'Lý Cây Bông' nhưng lúc bấy giờ chỉ là bản thử nghiệm, thiên về nhạc metal thuần túy. Khi thấy hiệu ứng khá tốt, mình quyết định phát triển tiếp, phối khí hiện đại hơn.” Tới năm 2019, Dzũng trình làng EP “Tình Tính Tang” như một bước thăm dò thị trường. EP gồm bốn ca khúc mà sau này đều nằm gọn trong album "Dzanca." “Ban đầu, mình định làm trilogy (album ba phần), 'Tình Tính Tang' chính là phần một nhưng nhận thấy thời cơ đang đến, cảm hứng đang dồi dào nên làm hẳn album luôn,” anh chia sẻ.
Nói qua thì có vẻ thuận lợi và dễ dàng nhưng ngồi xuống nghe Dzũng Phạm kể chuyện thì mới hiểu anh đã phải đánh đổi rất nhiều để đạt được mục tiêu lớn này. Trong suốt quãng thời gian thực hiện hơn 1.000 ngày, anh đã phải thu mình lại, ngắt kết nối với gia đình và bè bạn. Trước năm 2020, Dzũng vẫn làm công việc sáng tạo cho một công ty quảng cáo tại Sài Gòn. Ban ngày dành 8–10 tiếng cho công việc chính, tối khuya về lại mải mê vừa viết nhạc, vừa tự luyện tập, nâng cao trình độ và trau dồi vốn kiến thức, không cho phép bản thân một ngày ngơi nghỉ. “Tới năm ngoái, mình quyết định nghỉ việc luôn để chạy nước rút cho album. Mình phải chấp nhận bỏ bớt cái này thì mới nắm trọn được cái khác, không thể ôm đồm quá nhiều thứ một lúc được. Một bàn tay cố lắm cũng cầm được ba quả táo nhưng thêm quả thứ tư thì sớm muộn cũng sẽ làm rớt. Nếu không đặt quyết tâm cao độ, chấp nhận buông bỏ một vài thứ, chắc có lẽ mình phải mất đến mười năm cho album này,” Dzũng Phạm nói về quyết định nghỉ việc.
Giờ đây, khi quay đầu nhìn lại, anh cũng nhận ra mình đã đánh mất khá nhiều mối quan hệ. Tiếc thì có tiếc nhưng may mắn thay, gia đình, những người bạn, người đồng nghiệp anh cần nhất vẫn luôn ở đó dù mất liên lạc khá lâu. “Đặc biệt là mẹ mình. Trước giờ mẹ chẳng mấy khi nghe nhạc của mình nhưng suốt ngày nghe đi nghe lại toàn bộ album và khen hay,” Dzũng tươi cười.
Tất cả các ca khúc thuộc album “Dzanca” đều có tên tiếng Anh do chính Dzũng Phạm đặt. Mục đích đầu tiên là để bạn bè quốc tế có thể hiểu được ý nghĩa, thứ hai là để thể hiện ý tưởng của riêng anh. "Mở đầu bằng 'Lý qua cầu' (The river afterglow), mình muốn ca khúc mang tính không gian hơn thay vì dịch rõ ràng là crossing the bridge. Khi ánh sáng tắt, người ta đi qua cầu; lúc hoàng hôn buông cũng là lúc có chuyện xảy ra," Dzũng mô tả ý tưởng của mình về cách sắp đặt các ca khúc và tựa đề tiếng Anh của chúng.
Dzũng Phạm thể hiện ca khúc 'Trống Cơm.' Nguồn: Kênh Youtube Dzũng.
Chuyện kể về một người vợ may áo cho chồng mình là một vị tướng quân ra trận và rồi nghe tin dữ. Trong thời gian đợi chờ, những ký ức cũ xưa ùa về, thể hiện qua bài 'Trống Cơm' (Beats of memories). Trái tim cô quạnh, trống vắng của người vợ được so sánh với hình ảnh một sợi chỉ vắt ngang bầu trời trong 'Cò Lả' (A line across the sky). Theo lời anh, hình tượng người phụ nữ ngày xưa thường có nhiều tâm tư thao thức nên ca khúc tiếp theo được anh sắp đặt trong album chính là 'Lý Cây Bông' (Questioning mind). Cho tới một ngày nọ, vị phu nhân kia hay tin chồng mình vẫn còn sống và đang trên lưng ngựa trở về, đó cũng là lúc đất trời tái hợp qua 'Bèo Dạt Mây Trôi' (When earth and sky unite). Kết thúc album tiếp tục là 'Lý Qua Cầu' với tựa đề khác là "The river after dark." Bóng tối lùi lại sau lưng, ánh sáng bắt đầu hiện lên trước mắt và mọi sự lại tốt đẹp như trước đây.
NSƯT Hải Phượng trong phòng thu sản xuất "Dzanca."
Với mong muốn tôn vinh âm nhạc dân tộc, Dzũng Phạm còn sử dụng nhiều nhạc cụ khác trong album như sáo trúc, đàn tranh, đàn bầu, v.v. Điều khiến anh mãn nguyện nhất là mời được NSƯT Hải Phượng — người đã có công mang đàn tranh vươn ra bên ngoài thế giới — cùng tham gia “Dzanca” với ca khúc 'Còn duyên.' Đây cũng là ca khúc Dzũng cảm thấy bản thân có nhiều sáng tạo đột phá nhất khi được phối theo hơi hướng R&B. Ngoài ra, còn nhiều tên tuổi tài năng khác đã hợp tác cùng Dzũng, trong đó có thể kể đến nghệ sĩ guitar người Thái Jack Thammarat, Khương An, đội kèn Yellow Star Big Band, Nhím (thành viên ban nhạc Chillies), v.v.
Sau khi ra mắt, “Dzanca” nhanh chóng vươn lên dẫn đầu bảng xếp hạng album Top 200 của iTunes Việt Nam trong vòng một tuần. Hiện tại, sau ba tháng phát hành, album đã thu về tổng cộng hơn 90.000 lượt stream trên ứng dụng nghe nhạc trực tuyến Spotify. Rất nhiều khán giả quốc tế đã dành những lời khen, bình luận tích cực cho album “Dzanca.”
Dzũng Phạm khẳng định sự thành công ban đầu này chính là nhờ sự hấp dẫn của âm nhạc dân tộc: "Người Việt nào cũng thuộc những bài dân ca nhưng nhạc dân ca chưa được đặt vào vị trí đủ cao. Mình muốn đưa nhạc dân ca Việt lên một vị trí đẹp và trang trọng nhất. Ở đó, nó là trung tâm chứ không phải chỉ là một phần nhỏ được thêm thắt vào bài hát như một món trang sức."
Sau nhạc dân ca, anh dự định sẽ thử sức với nhạc dân vũ, những ca khúc múa sạp. Tuy nhiên, ưu tiên trước mắt sẽ là quảng bá nhiều hơn cho “Dzanca.” “Mình muốn thực hiện một MV cho ca khúc 'Còn Duyên' song song với việc đi diễn. Có thể sắp tới, mình sẽ làm một tour nhỏ ở ba thành phố: Hà Nội, Sài Gòn và Đà Nẵng, tùy vào tình hình dịch bệnh đã ổn hay chưa,” Dzũng bật mí.
Từ năm 2007, Dzũng Phạm đã bị "ám ảnh" với lời chia sẻ của nhạc sĩ Quốc Trung: "Âm nhạc dân gian là gia tài ông bà ta để lại cho tất cả con cháu. Ai cũng có quyền sử dụng phần của mình." Nhạc dân tộc từ đó đã trở thành nguồn cảm hứng, chất liệu và là tất cả với thế giới âm nhạc của anh. Giờ đây, Dzũng Phạm đã có kha khá “vốn liếng” cho gia tài của riêng mình. Tuy nhiên, hành trình đi tìm và tích lũy “kho báu” với anh chỉ vừa mới bắt đầu mà thôi.
[Hình ảnh trong bài do nhân vật cung cấp.]
Dzũng Phạm và các đồng nghiệp trong phòng thu "Dzanca."
