Là linh vật thứ hai của chu kỳ 12 con giáp, trâu là loài có ý nghĩa và ứng dụng quan trọng trong đời sống hàng ngày của người Việt.
Từ lâu, người Việt đã xem trâu là biểu tượng của sức mạnh lực điền vì đóng vai trò hữu ích trong lịch sử và kinh tế đất nước. Dưới thời đại phong kiến, trâu được xem là tài sản quý giá nhất của người làm nông, thậm chí được đối xử như một thành viên của gia đình hay một minh chứng cho sự giàu có của gia chủ ở vùng thôn quê.
Những năm tháng chiến tranh, trâu cũng là bạn đồng hành với lực lượng kháng chiến nhờ khả năng vận chuyển hàng hóa thiết yếu đến các mặt trận mà không gây sự chú ý của quân địch.
Trong bối cảnh xã hội hiện đại hóa, đô thị hóa ngày càng nhanh, hình tượng loài vật gắn liền với đời sống nông thôn vẫn giữ được những giá trị riêng khi xuất hiện trong văn học, nghệ thuật, và ngôn ngữ hiện đại. Những câu ca dao như “Con trâu là đầu cơ nghiệp” hay “Tậu trâu, lấy vợ, làm nhà” vẫn được dùng trong giao tiếp ngày nay, dù đa phần việc đồng áng đã được công nghiệp và tự động hóa, chẳng cần mấy đến sức mạnh bền bỉ của loài trâu nữa.