Tùy vào gu thưởng thức cá nhân mà mỗi người sẽ tìm được cho mình một phiên bản bánh mì xíu mại yêu thích của riêng mình.

Đọc phiên bản gốc của bài viết bằng tiếng Anh tại đây.

Khó để nói món xíu mại đã có mặt tại Việt Nam từ bao giờ và như thế nào; càng khó để lý giải tại sao món ăn này lại được người dân Đà Lạt và các vị khách du lịch khi tới đây đặc biệt ưa chuộng. Ở thành phố mù sương này, dường như ở góc đường nào cũng có một vài chiếc xe đẩy với giỏ bánh mì mới ra lò đặt cạnh một nồi thịt viên chìm trong nước sốt đỏ au, nóng hổi.

Xíu mại vốn là món ăn đơn giản và dễ làm nên có lẽ một chén xíu mại từ bất kỳ người bán nào cũng sẽ làm thực khách hài lòng. Thế nhưng trong bài viết này, Urbanist muốn khám phá những quán có thể khiến người ăn sẵn sàng lặn lội đường xa để tìm đến. Và vì thế, trong hai ngày liền ở Đà Lạt, chúng tôi đã ghé thăm hai quán bánh mì xíu mại nổi tiếng là Bánh Mì Bé Linh và Quán Xíu Mại Chấm 47 để ăn sáng.

Bánh Mì Bé Linh là một ví dụ điển hình cho ý tưởng “đơn giản là nhất." Thực đơn của quán được ghi rõ trên bức tường gỗ đã cũ: Ở đây chỉ bán xíu mại ăn cùng với bánh mì. Phần ăn bao gồm mấy viên thịt heo bềnh bồng trong chén nước sốt nóng hổi, cùng với vài lát chả lụa và hành thái nhỏ. Những viên thịt xay được nêm vừa vặn và có chút vị cay của tiêu để tăng thêm độ hấp dẫn. Nhưng không giống những phiên bản khác, ở đây người ta không sốt xíu mại với cà chua. Tổng thể món ăn có một độ thanh đạm nhất định khiến thực khách cảm thấy dễ chịu. Món ăn này không hề cầu kỳ, nhưng nó lại cho thấy vẻ đẹp của sự đơn giản.

Tuy nhiên, thứ đặc biệt gây ấn tượng ở Bánh Mì Bé Linh chính là những ổ bánh mì vẫn còn nóng hổi khi được mang tới bàn. Được lấy từ một lò bánh mì gần đó, vỏ bánh giòn rụm để lộ phần ruột mềm và xốp. Với mức giá chỉ 2.000 đồng một ổ, chắc hẳn bạn sẽ muốn mua thêm để mang theo trên đường.

Một điều cần lưu ý là mặc dù thực đơn rất đơn giản, để ăn được một bữa điểm tâm tại Bánh Mì Bé Linh thì cũng khá tốn thời gian. Thông thường, những quán chỉ bán duy nhất một món sẽ chế biến và dọn đồ ăn ra bàn trong tích tắc, thế nhưng ở đây, bạn sẽ phải ngồi đợi hơn mười phút trong mùi thơm ngào ngạt và nhìn những vị khách khác ngồi ăn ngon lành trên những chiếc ghế nhựa xanh đỏ đúng điệu quán ăn bình dân. Một phần là bởi quán phải phục vụ lượng khách ngồi kín cả hai tầng, phần khác là bởi xíu mại không được làm sẵn mà chỉ chế biến sau khi khách gọi món. Thế nhưng chẳng ai có vẻ gì là khó chịu vì phải chờ đợi. Là một quán ăn gia truyền đã hoạt động qua ba đời, quán gần đây đã chuyển tới một địa điểm mới rộng rãi hơn để phục vụ lượng khách lớn tới ăn mỗi ngày.

Nếu so sánh món bánh mì xíu mại với âm nhạc, thì Bánh Mì Bé Linh là một nốt nhạc violin đầy thanh nhã và tinh tế, còn Bánh Mì Xíu Mại 47 lại là một tổ hợp âm thanh vang rền phát ra từ chiếc đàn phong cầm, được chơi bởi một đứa trẻ nghịch ngợm. Chỉ nằm cách nhau vài mét, thế nhưng hai cửa hàng này lại chế biến món xíu mại theo hai cách hoàn toàn khác biệt.

Chúng tôi ngồi xuống những chiếc ghế gỗ thấp bên trong Quán Xíu Mại Chấm 47 và được đưa thực đơn để gọi món. Bao gồm hơn 20 lựa chọn khác nhau, thực đơn của quán là sự hòa trộn của những thức điểm tâm sáng phổ biến nhất như bánh mì, trứng, pate, bò bít tết, xúc xích, và đương nhiên không thể thiếu xíu mại. Khi quan sát xem những người xung quanh gọi gì, chúng tôi nhận thấy rằng lựa chọn phổ biến nhất chính là phần “đặc biệt” tức là bao gồm tất cả những món trên, và vì thế chúng tôi cũng gọi như vậy.

Trước khi ăn, chúng tôi thử điểm danh từng món trên dĩa: một viên xíu mại, thịt bít tết rưới nước sốt, pate, một nắm thịt gà xé, hành tây nướng, sốt mayonnaise trộn tương ớt phết lên quả trứng ốp la, và bên cạnh dĩa là một ổ bánh mì không.

Nhận diện các món trên dĩa hóa ra lại dễ dàng hơn cảm nhận mùi vị của mỗi món khi ăn. Từ nước sốt cho đến các loại rau và thịt, tất cả mọi thứ hòa trộn lại với nhau để tạo nên một hương vị thập cẩm khiến người ăn khó có thể đánh giá từng món riêng lẻ mà chỉ có thể thưởng thức chúng chung với nhau. Tổng hòa của tất cả những món này đã đem đến cho thực khách một bữa điểm tâm ấm bụng và đủ no để bắt đầu một ngày dài thăm thú thành phố. Bánh mì ở đây không nóng giòn như ở Bánh Mì Bé Linh, nhưng khi xé một mẩu để ăn chung với phần đồ ăn trên dĩa, miếng bánh mì dai dai, mềm mềm lại rất thấm hương vị nước sốt.

Cuối cùng, có thể bạn sẽ thắc mắc rằng trong hai quán trên, bánh mì xíu mại ở đâu ngon hơn? Việc trả lời câu hỏi này cũng như so sánh con mực với hoa hướng dương vậy. Tùy từng cá nhân mà có người sẽ thích sự đa dạng trong hương vị mà Bánh Mì Xíu Mại 47 mang lại, người khác lại thích sự đơn giản tinh tế của Bánh Mì Bé Linh. Và dù là mực hay hoa thì đó đều là những tác phẩm đáng trân trọng và ngợi ca.

1. Bánh Mì Bé Linh: 26 Hoàng Diệu, Phường 5, Đà Lạt
2. Quán Xíu Mại Chấm: 47 Hoàng Diệu, Phường 5, Đà Lạt