Bảng hiệu của một cửa hàng cũng giống như lời chào mời của cửa hàng đó vậy.
Và vì thế, ta có thể mô tả các bảng hiệu với những tính từ như: mạnh mẽ hay nhẹ nhàng, ấm áp hay lạnh lùng, thân thiện hay có chút đáng sợ. Cả lời chào và bảng hiệu đều có mục đích là truyền đạt thông tin bằng ngôn ngữ, nhưng mỗi hình thức lại thể hiện thông điệp theo một cách riêng.
Khi đến Sa Đéc, du khách sẽ không khỏi chú ý đến những bảng hiệu vẽ tay với kiểu chữ độc lạ trên những ngôi nhà sơn màu pastel bắt mắt.
Phong cách kiến trúc hiện đại (modernist architecture) ở Việt Nam có nhiều điểm tương đồng với kiến trúc thế giới giữa thế kỷ 20; nhưng cũng có sự khác biệt — các kiến trúc sư Việt Nam đã tạo ra cho họ một phong cách riêng, mà dễ nhận thấy nhất là việc sử dụng những màu sắc tươi sáng phù hợp với vùng khí hậu nhiệt đới. Màu xanh lam sáng, màu đỏ và màu xanh lá cây được dùng để trang trí cho mặt tiền của các cửa hàng hoàn toàn đối lập với phong cách thô mộc ở các quốc gia khác. Chúng ta có thể dễ dàng nhận ra đặc điểm này khi nhìn ngắm những ngôi nhà và cửa tiệm ở Đồng Tháp.
Dù nội dung của các bảng hiệu chẳng có gì cầu kỳ ngoài cái tên của cửa hàng như “Nhựt Tân” hay “Kỳ Xương”, nhưng chúng vẫn thu hút ánh nhìn của người qua đường nhờ vào thẩm mỹ độc đáo, giống như khi một bài hát với ca từ giản đơn được xướng lên qua chất giọng thiên phú của một danh ca.
Sa Đéc có lẽ không phải là một địa điểm du lịch quá nổi tiếng, nhưng khi đến đây và dành một buổi sáng tham quan những bảng hiệu đầy màu sắc với nhiều kiểu vẽ chữ đẹp mắt, ta sẽ hiểu ra rằng trải nghiệm du lịch hoàn toàn phụ thuộc vào mỗi du khách. Khi biết ngắm nhìn thế giới bằng đôi mắt khát khao khám phá, ai cũng sẽ có thể tìm thấy vẻ đẹp phi thường cả ở những nơi tưởng chừng như không có gì đặc biệt.
Dù thế, Sa Đéc vẫn có một địa danh nổi tiếng là nhà cổ Huỳnh Thủy Lê, nơi ghi hình bộ phim Người Tình(L'amant) kinh điển một thời. Tác phẩm dựa trên cuốn tiểu thuyết tự truyện bằng tiếng Pháp của Marguerite Duras. Câu chuyện lấy bối cảnh ở thành phố này vào năm 1929, kể về mối tình lãng mạn giữa một cô gái Pháp 15 tuổi và một doanh nhân Trung Quốc giàu có và lớn tuổi hơn. Người đàn ông này sống trong căn nhà gỗ được cha anh xây năm 1895. Công trình mang nét đặc trưng riêng từ sự pha trộn giữa kiến trúc Châu Âu và Đông Á. Sau khi con cháu của người chủ ngôi nhà ra nước ngoài định cư, ngôi nhà đã được biến thành trụ sở cảnh sát trong một khoảng thời gian ngắn trước khi mở cửa cho khách du lịch.
Những ngôi nhà với phong cách kiến trúc hiện đại cùng các bảng hiệu đẹp mắt ở Sa Đéc chính là ví dụ cho thẩm mỹ đa dạng của người Việt — hình thành sau quá trình học hỏi và tiếp nhận nhiều yếu tố ngoại quốc. Ngày nay, chúng ta tiếc nuối vì nét đẹp này đang dần mất đi và thay vào đó là sự xuất hiện hàng loạt của các công trình chạy theo xu hướng toàn cầu với chi phí xây dựng rẻ hơn. Thế nhưng, ở một thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long, vẫn còn đó những di tích của lối kiến trúc đặc sắc này.
Hãy cùng khám phá phong cách của các bảng hiệu qua những tấm hình dưới đây:
Bài viết đăng tải lần đầu vào năm 2021.
