Vào đầu thế kỷ 18, nhà văn trào phúng Jonathan Swift đã viết: “Tôi có lời khen ngợi lòng dũng cảm của người đầu tiên trên thế giới dám ăn thử con hàu.” Dù sợ món ăn mà thực khách hiện đại ưa chuộng, dần dần, nhà văn cũng đánh giá cao loài nhuyễn thể mang hương vị hảo hạng từ biển khơi, và thậm chí còn viết về cảnh đánh bắt và thưởng thức hàu trong tác phẩm Gulliver du ký của mình.

Khó có thể truy tìm danh tính của người đầu tiên dám ăn thử một con hàu sống, nhưng chúng ta đã có bằng chứng về thời kỳ mà họ sinh sống. Vài năm về trước, các nhà khảo cổ học đã phát hiện vết tích của một bữa tiệc phục vụi các loài có vỏ trong một hang động xở Nam Phi, có niên đại cách đây khoảng 164.000 năm. Vậy là mối quan hệ lâu bền của con người và loài hàu đã bắt đầu từ đó: trời sinh ra chúng để mà ngon mà ngọt, trời sinh ra ta để tha hồ đánh chén.

Nguyên liệu chuẩn bị cho một buổi tối đắt khách. Từ trái sang phải: hàu, hải sản, xá bấu, cải ngọt.

Tôi vẫn còn nhớ rõ những con hàu đầu tiên mình ăn, cũng không quên được khu chợ xuềnh xoàng nơi tôi thưởng thức nó. Đó là chiếc xe đẩy bán hàu chiên trứng của một gia đình người Việt gốc Hoa ở một góc chợ Phùng Hưng quận 5. Người bán chuẩn bị sẵn trứng đánh và hàu sữa, chiên giòn các nguyên liệu trong chảo dầu, rồi dọn lên đĩa với lớp rau diếp lót phía dưới. Món ăn ngấm dầu, giòn giòn, và rất ngon miệng, nhất là khi rưới thêm mấy muỗng nước mắm ngọt ngọt cay cay. Chiếc xe đẩy ấy vẫn còn đứng ở góc đường ảm đạm, có điều giá cả đã tăng lên và có nhiều lời than phiền rằng phục vụ chưa tốt. Sau lần đó tôi không còn ăn ở đấy nữa, bởi vì tôi đã tìm thấy một chỗ bán hàu chiên trứng khác để xoa dịu cơn thèm của mình, đó là ở quán Mr. Béo ở quận 6.

Lô vỉa hè làm nên không gian của Mr. Béo.

Từ trung tâm thành phố, ta đi hết một đoạn của đường Hậu Giang, rồi băng qua cây cầu cùng tên để vào khu dân cư đông đúc bao quanh Mr. Béo. Không gian quán là lô vỉa hè tại số 500 Hậu Giang, chễm chệ trước mặt tiền của nhiều nhà phố như bao quán khác của Sài Gòn. Lô vỉa hè này trông không có tiềm năng gì đặc biệt vào ban ngày, nhưng khi đồng hồ điểm 5 giờ chiều, một nhóm nhân viên áo vàng chạy ra từ các con hẻm hai bên đường để biến khoảng trống này thành một thiên đường ăn vặt về đêm.

Chỉ trong mười lăm phút, các nhân viên đã xếp xong dãy bàn màu xanh lá mạ, quầy nấu, và cả một xe đẩy dành riêng cho đồ uống. Những chiếc áo vàng nhanh nhẹn làm việc trông như đoàn tinh linh nhiệm màu trong nhu rừng cổ tích. Sau đó, chỉ trong nháy mắt, khách hàng và tài xế công nghệ đã xuất hiện để lấy các đơn hàng đem đi.

Bột chiên hải sản là món tủ ở đây.

Hầu hết các bài giới thiệu và đánh giá trên mạng đều nhắc đến các món làm từ hàu của Mr. Béo nên phái đoàn foodie của Saigoneer nhất định phải nếm thử hai món hàu chiên trứng và cháo hàu. Ngoài ra, chúng tôi còn gọi thêm bột chiên và miến xào với nhiều loại hải sản chắc bụng. Món hàu chiên trứng của được cuộn lại như hình bánh crepe, bánh có vỏ ngoài vàng giòn và bên trong xốp mềm.

Một cuốn hàu chiên trứng vàng ươm.

Hàu sữa là lựa chọn hoàn hảo để làm nên hương vị phong phú của món ăn: trong mỗi miếng cắn ta đều cảm nhận được trứng chiên chín mềm, hàu sữa béo ngậy, ngoài ra còn có một ít giá đỗ và hành tây. Thực khách cũng có thể lấy rau diếp trong dĩa bọc bên ngoài miếng trứng để món ăn có độ giòn và hương vị tươi mát của rau xanh. Công thức hàu chiên trứng của Mr. Béo có một “nhân vật chính,” tuy ít được nhắc đến nhưng lại là tuyệt chiêu khiến món ăn trở nên đặc biệt, đó là chén nước mắm be bé, được pha thêm nước và đường để có độ ngọt dịu dễ ăn.

Sự kết hợp hoàn hảo của các vị béo, ngọt, và mặn trong miếng trứng chiên mềm tan.

Ở đoạn tiếp đây, tôi sẵn sàng nhận gạch đá vì sở thích ngang ngược của mình. Món hàu chiên trứng không có nguồn gốc từ Việt Nam mà là món ăn của người Phúc Kiến, và vẫn xuất hiện trong văn hóa ẩm thực của các cộng đồng người Hoa ở khắp nơi, từ Đài Loan, Singapore đến Thái Lan. Ở Sài Gòn cũng có những nhà hàng phục vụ món ăn này theo đúng phong vị Đài Loan chính thống. Hai nguyên liệu chính là hàu tươi và trứng gà là không thể vắng mặt, ngoài ra còn có hành lá, bột mì và ngò để trang trí. Nhưng ở những quốc gia khác, nước chấm có màu cam, mang vị cay nồng và chua chua. Đó cũng là hương vị mà tôi không thưởng thức nổi. Tôi là người Sài Gòn sống ở Sài Gòn, nước chấm của tôi phải có vị ngọt mới nên chuyện. Ai chịu thì chịu, không chịu thì chịu.

Cháo hàu.

Bột chiên hải sản.

Thực đơn các món cháo của Mr. Béo khá đa dạng với nhiều loại hải sản làm nguyên liệu chính, nhưng hai lựa chọn nổi bật nhất là hàu và sò điệp. Cháo không quá lỏng cũng không quá sánh, với lượng hải sản hậu hĩnh đến nỗi mỗi muỗng múc lên đều có vài miếng thịt hàu thịt sò ngọt thơm. Sau các món chiên xào thì tô cháo bổ dưỡng này là một cách tinh tế để khép lại bữa ăn, giúp ta xoa dịu các nụ vị giác và làm ấm bụng khi đêm xuống.

Miến xào hải sản.

Nui chiên trứng.

Không chỉ xuất hiện trong món trứng chiên và cháo, hàu và hải sản cũng được dùng làm topping cho các món hủ tíu khô, miến xào và bột chiên. Có điều, sự kết hợp này không hợp rơ cho lắm và không ngon bằng phiên bản bình thường, vì những miếng hàu và hải sản không làm tăng hương vị cho món ăn mà chỉ có mặt để... “điểm danh.” Mặc dù thế, bột chiên của Mr. Béo khá là ngon — miếng bột giòn đều ở mặt ngoài và nước chấm tương đen pha vừa ăn.

Trà đá và trà tắc.

Khi bầu trời màu hoa cà chuyển sang xanh thẫm, Mr. Béo vẫn bận rộn như khi mới mở bán. Người xe nườm nượp cứ đến rồi đi, nhân viên di chuyển tuần tự và liên tục như một dây chuyền lắp ráp.

Lô vỉa hè khiêm tốn này là một ví dụ tiêu biểu cho mô hình địa điểm ăn vặt về đêm thành công. Thực khách được ngồi ngoài trời và gần đường lớn, nhưng không quá gần nên không phải lo về mối nguy hiểm từ làn xe hay bụi bẩn trong không khí.

Đến bây giờ tôi vẫn không dám húp một con hàu sống còn nằm trong vỏ, nhưng vẫn có cách hay để thưởng thức một trong những hương vị hảo hạng của đại dương. Tôi nghĩ rằng 164.000 năm nữa, khi các nhà khảo cổ học ngoài hành tinh đáp xuống Trái đất, hành tinh lúc này đã tan tành do đại thảm họa khí hậu — cằn cỗi và hoang vắng — họ sẽ đào được hóa thạch của tôi ở số 500 Hậu Giang, trong tư thế đang cầm một dĩa hàu chiên trứng hóa thạch trên đôi bàn tay lạnh giá và cứng đờ.

Cứ gọi là ngầu!

Mr. Béo mở cửa từ 5 giờ chiều đến 11 giờ 30 đêm.

Đánh giá:

Hương vị: 4/5 — hàu chiên trứng và cháo hàu xứng đáng 5/5, các món khác 3/5.
Giá cả: 5/5
Không gian: 4/5
Độ thân thiện: 5/5
Địa điểm: 4/5