Trước điều kiện đi lại bị hạn chế, nhiều dự án minh họa gợi cảm hứng từ danh thắng trong nước ra đã ra đời, không chỉ tạo điều kiện cho mọi người "du lịch" qua màn ảnh nhỏ, mà qua đó còn mang tới nhiều thông tin, bài học lịch sử và văn hóa thú vị. Gần đây nhất, phải kể đến dự án "Đông Nam Bộ" được thực hiện bởi 14 họa sĩ trẻ đến từ các tỉnh thành thuộc khu vực này.

Các tỉnh miền Đông Nam Bộ, gồm có Bà Rịa-Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh và TP.HCM, vốn đã quá nổi tiếng trên bản đồ du lịch các tỉnh miền Nam với nhiều đích đến như địa đạo Củ Chi, vườn quốc gia Cát Tiên, núi Bà Đen, Côn Đảo, núi Châu Thới... Tuy nhiên, những câu chuyện lịch sử hào hùng và nét đẹp văn hóa của vùng đất này vẫn chưa thực sự được nhiều người biết tới, đặc biệt là giới trẻ. Đây cũng chính là chủ đề và giá trị của bộ tranh minh họa "Đông Nam Bộ."

"Đông Nam Bộ" quy tụ 14 họa sĩ trẻ là những người con đến từ vùng đất này. 

"Đông Nam Bộ" có sự tham gia của nhà thiết kế đồ họa Vương Quang Vinh, còn được biết đến với tên Vinh Vương trong vai trò trưởng nhóm. Chàng trai 9X tài năng chính là cái tên đứng đằng sau một loạt các dự án khuấy động cộng đồng đồ họa Việt, như Yêu . Ma . Quỷ . Quái, Ẩm thực miền Trung hay Bánh mì Việt Nam. Đa phần các dự án này đều được gợi cảm hứng từ những nét văn hóa đặc trưng của người Việt.

Trả lời phỏng vấn Saigoneer qua email, Vinh chia sẻ về ý nghĩa của bộ tranh: “Đông Nam Bộ là dự án thứ ba trong chuỗi 'Ký ức Việt Nam' với tất cả năm dự án nhỏ. Màu nền của từng bộ tranh trong 'Ký ức Việt Nam' sẽ tương ứng với màu sắc một thành tố trong ngũ hành. Bộ tranh 'Đông Nam Bộ' được chọn ứng với hành Kim và có màu vàng thổ là tông màu chủ đạo. Các di sản và di tích chính là nguồn cảm hứng của dự án này.”

Đồng thời, màu vàng thổ xuyên suốt các tác phẩm còn thể hiện dấu ấn thời gian, mang lại cảm giác hoài cổ. Một số người cũng cho rằng tông màu này như mô tả khói lửa, bụi cát thời chiến tranh — một thời kỳ tàn khốc nhưng cũng đầy oanh liệt.

Bến Lộc An — một bến tàu làm nên  “đường Hồ Chí Minh trên biển” năm xưa — được họa sĩ Trúc Nhi Hoàng khắc họa với hai hình ảnh đại diện cho quá khứ và hiện tại. Hiện tại là nét vẽ tươi vui, sống động mô phỏng cảng cá Lộc An náo nhiệt ngày nay; quá khứ oanh hùng của những đoàn tàu không số năm xưa hiện lên qua hình ảnh trầm mặc và kiêu hãnh của bia tưởng niệm.

Trên màu nền ấy, với các phong cách đa dạng, các họa sĩ thể hiện các di tích, danh lam thắng cảnh thuộc vùng Đông Nam Bộ. Mỗi bức vẽ đều ghi rõ địa danh, tên tỉnh thành, họa sĩ trình bày và tóm lược những thông tin lịch sử, văn hóa quan trọng, nổi bật nhất của nơi đó. Hình ảnh tinh giản và bắt mắt, hướng tới lột tả tinh thần và hào khí của các câu chuyện lịch sử thay vì mô tả chi tiết; thông tin ngắn gọn, dễ nhớ. Qua đó, Vinh Vương hy vọng bộ tranh sẽ giúp người trẻ cảm thấy gần gũi, dần quan tâm và tò mò nhiều hơn về các di sản văn hóa, di tích lịch sử của Việt Nam.

Anh cho biết thêm: “Mình và nhóm trợ lý dự án hạn chế tối đa việc can thiệp vào quá trình sáng tạo của 14 họa sĩ, để các bạn tự do vẽ theo ý tưởng bản thân.” Là những đứa con của chính vùng đất mình vẽ nên các họa sĩ đã nhanh chóng cho ra mắt những bức tranh rất có hồn, thể hiện được các đặc điểm đặc sắc nhất của các di tích, danh thắng. Toàn bộ dự án được thực hiện trong thời gian một tháng.

Họa sĩ Trampp chọn tông màu trắng, cam và xanh biển để tạo ra hình ảnh mạnh mẽ của một khẩu pháo bùng lửa. Trận địa pháo cổ và hầm thủy lôi đều là những di tích lịch sử quan trọng, nằm trong hệ thống phòng thủ của thực dân Pháp và Phát xít Nhật năm nào.

Nối tiếp Đông Nam Bộ, Vinh Vương cùng đội ngũ dự án của mình đang ấp ủ nhiều dự án trong tương lai.“Đông Nam Bộ ban đầu gồm sáu tỉnh thành nhưng vì tính chất đặc biệt cũng như số lượng quận huyện của Thành phố Hồ Chí Minh nên thành phố này được tách riêng thành phần hai với đối tượng hướng đến là trẻ em. Phần hai ra mắt vào tháng 4, 2021 sẽ kết thúc dự án Ký ức Việt Nam, khép lại hành trình hơn hai năm của dự án.”

Cùng Urbanist tới thăm vùng đất Đông Nam Bộ giàu giá trị văn hóa, lịch sử qua những hình ảnh sau đây:

Họa sĩ Just a lazy Penguin đã chọn vẽ chuồng cọp khét tiếng của nhà tù Côn Đảo, qua đó kể lại tội ác chiến tranh của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. 

Để giới thiệu Núi Chứa Chan — ngọn núi cao thứ hai Đông Nam Bộ, họa sĩ An Đặng đã chọn màu cam đỏ ấn tượng, vẽ nên khung cảnh tráng lệ khi ánh nắng hoàng hôn buông xuống.

Nghệ sĩ Rod Vũ đã dùng làn mây đa sắc và khối núi lớn kỳ vĩ để làm nổi bật lên hình ảnh ngôi ngôi mộ trắng. Hình ảnh như một phép so sánh ngầm, ví sự hi hinh của anh hùng Nguyễn Đức Ứng và 27 nghĩa binh chống Pháp như trời rộng, núi cao. 

Màu xanh ngọc đặc trưng từ lớp mái của Văn miếu Trấn Biên đã được họa sĩ Hà Thiên Ân tái hiện trong bức tranh. Văn miếu Trấn Biên được xây dựng năm 1715, là văn miếu đầu tiên xây tại xứ Đàng Trong, để tôn vinh Khổng Tử, các danh nhân văn hóa nước Việt.

Đình Tân An nổi tiếng với dàn cây cổ thụ hơn 200 năm tuổi hiện lên trong tranh của họa sĩ Lý Triệu Vỹ. Hình ảnh những nhành cây, chùm rễ quấn chặt và ăn sâu vào kiến trúc xung quanh như muốn kể lại câu chuyện lịch sử oan khuất năm xưa. 

Núi Châu Thới là một di tích cấp quốc gia với nhiều công trình kiến trúc độc đáo như cặp rồng vàng và những pho tượng Phật uy nghiêm đã được họa sĩ Bình Lùm rọi lên một màu vàng cam óng ánh nhờ hiệu ứng đốm sáng. Tổng thể tạo thành một bức tranh lộng lẫy, gợi cảm giác linh thiêng. 

Họa sĩ Cao Minh Huy sử dụng kỹ năng vẽ màu nước điêu luyện và lựa chọn tông màu nhạt và đường nét mềm mại để đem lại một hình ảnh chùa Hội Khánh đầy chất thơ và ấn tượng. Bức tượng Phật nhập Niết bàn nằm trên mái chùa dài nhất Đông Nam Á được bao bọc bởi đóa sen dịu dàng đem đến nét đẹp thanh thoát cho bức tranh.

Quá khứ đau thương đằng sau ngôi mộ lớn này đã được họa sĩ Hoài Lê tái hiện qua hình ảnh chiếc máy bay B52 thả bom, nhấn chìm tất cả vào biển lửa chiến tranh và cướp đi sinh mạng của hàng ngàn đồng bào yêu nước. 

Họa sĩ Phan Khải Nguyên dùng những tông màu sáng để soi rọi vào bức tượng đài kiêu hùng giữa biển trời bao la, kế bên là lá cờ tổ quốc bay phấp phới. Tượng đài này được dựng lên để ghi lại chiến thắng vang đội ở chốt chặn Tàu Ô và đồng thời tri ân những liệt sĩ đã dũng cảm hy sinh tại nơi này. 

Trong tất cả căn cứ ở Tây Ninh, căn cứ lõm ở Gò Dầu đã đóng vai trò quan trọng về mặt chiến lược trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Tinh thần kiên cường của người dân nơi đây đã được phản ánh qua câu khẩu hiệu nổi tiếng “Quyết tử giữ Gò Dầu” đã được tác giả Thông Nguyễn ghi lại trong bức ảnh.

Họa sĩ Duy Torao tách rời phong cách của mình khỏi những họa sĩ khác khi sử dụng nghệ thuật cắt dán giấy màu mang đậm cá tính riêng. Phong cảnh và con người như được thổi hồn vào, trở nên sống động và cuốn hút hơn. Lễ hội Kỳ Yên được để tổ chức để tưởng nhớ người đã khai hoang vùng đất này và đồng thời cầu mong một năm yên ổn mưa thuận gió hòa. 

Các công đoạn làm món bánh tráng phơi sương Trảng Bàng nổi tiếng đã được họa sĩ Dương Hoa tái hiện gọn lại trong một bức vẽ giàu sức gợi. Cùng với hình ảnh bánh tráng đang được phơi khô là hình ảnh mây trời Tây Ninh đầy màu sắc, gợi nhắc về cái nắng chói chang của vùng đất này. 

Bạn đọc có thể xem các tác phẩm khác trong bộ tranh "Đông Nam Bộ" trên trang Behance của dự án tại đây.