Tử Mộc Trà, nghệ sĩ sắp đặt kể chuyện văn hóa bằng lớp lang chất liệu
Tử Mộc Trà, tên thật là Phạm Thùy Dương, là một nữ nghệ sĩ 9x sinh ra và lớn lên ở Hà Nội. Hành trình theo đuổi nghệ thuật của cô được nuôi dưỡng bởi thiên cảm cá nhân, truyền thống gia đình và trải nghiệm gạn lọc từ những tháng ngày xê dịch.
Khám phá thế giới tranh sơn mài truyền thống qua triển lãm cá nhân của họa sĩ Nguyễn Xuân Việt
Làm thế nào để một họa sĩ gìn giữ và tiếp nối di sản của sơn mài truyền thống qua nhiều thế hệ? Qua triển lãm cá nhân lần này, họa sĩ Nguyễn Xuân Việt thể hiện sự thành thạo và hiểu biết rộng lớn, cũng như là đam mê vô hạn của ông với sự nghiệp vẽ tranh sơn mài. “Nguyễn Xuân Việt: Người giữ lửa cho sơn mài” là một triển lãm cá nhân của họa sĩ Nguyễn Xuân Việt. Diễn ra tại Eight Gallery, triển lãm trưng bày 58 tác phẩm sơn mài và sơn dầu được vẽ trong khoảng năm 1980 đến 2022. Nguyễn Xuân Việt không phải là một cái tên xa lạ trong cộng đồng mỹ thuật Việt Nam. Ông được biết đến nhờ việc cống hiến hơn nửa cuộc đời và năng lực sáng tạo của mình để vẽ tranh sơn mài truyền thống. Thấy rõ được sự đam mê của ông đối với chất liệu đòi hỏi nhiều sự kiên nhẫn và tỉ mỉ này, nhà sưu tập tranh Trần Hậu Tuấn gọi ông là “người giữ lửa cho sơn mài,” một người họa sĩ xem sơn mài như tín ngưỡng của mình. Không gian triển lãm “Nguyễn Xuân Việt: Người giữ lửa cho sơn mài.” Sinh ra tại Nakhon Phanom (vùng đông bắc Thái Lan), Nguyễn Xuân Việt (1949) trở về Việt Nam một mình từ khi còn rất trẻ để tham gia vào chiến trường miền Nam, học tại trường Mỹ thuật Việt Nam tại Hà Nội và trường Đại học Mỹ Thuật Thành phố Hồ Chí Minh, và rồi trở thành học trò của danh họa Nguyễn Gia Trí (1908 - 1933) một năm sau khi thống nhất đất nước. Mủa xuân, 1987. 60 x 120 cm. Sơn mài. Điều đầu tiên mà ta bắt gặp khi bước vào phòng tranh là những tác phẩm sơn mài khổ lớn bắt mắt. Đề tài chính của những tác phẩm được trưng bày bao gồm phong cảnh, sinh hoạt và chuyển động của con người, và thiên nhiên. Sen (2004) là một tác phẩm tiêu biểu trong căn phòng này, với đường nét và màu sắc rất chi tiết và uyển chuyển. Tác phẩm được tạo nên nhờ sự kết hợp giữa sơn mài truyền thống và chất liệu như vỏ trứng, làm nổi bật lên được kết cấu và sức sống của tác phẩm. Sen, 2004. 118 x 257 cm. Sơn mài. Nhiều tác phẩm của Nguyễn Xuân Việt, bao gồm những tác phẩm trong triển lãm này và kể cả những bộ sưu tập khác, thường xoay quanh đề tài đức tin. Khá nhiều dòng tôn giáo được thể hiện qua các tác phẩm: câu chuyện Phật Đản sinh, đêm Giáng sinh, chân dung của những bức tượng trong đền Ấn giáo, sinh hoạt của con người ở đền Angkor Wat, và chân dung của người phụ nữ Hồi giáo. Khi được hỏi về sự đa dạng tôn giáo trong tác phẩm của mình, vị họa sĩ đề cập đến nguồn cảm hứng từ di tích của những ngôi đền cổ. Hầu hết những tác phẩm nổi tiếng liên quan đến tôn giáo được vẽ bằng chất liệu sơn dầu. Điều này khiến cho họa sĩ muốn thử nghiệm với sơn mài, với mục đích truyền tải đến nhiều người xem từ nhiều văn hoá và tín ngưỡng khác nhau. Đức Phật Đản sinh, 1998. 80 x 60 cm. Sơn mài. Di chuyển lên tầng trên của phòng tranh, ta sẽ thấy một loạt tranh sơn dầu phong cảnh, khỏa thân và chân dung. Đây là một yếu tố khá bất ngờ trong triển lãm cũng như từ phía họa sĩ, vì bình thường ông được biết đến với thực hành vẽ sơn mài. Họa sĩ đã sáng tác những tác phẩm sơn dầu này trong thầm lặng, và dường như chưa từng trưng bày cho công chúng. Hầu hết các tác phẩm trong triển lãm lần này được vẽ và lấy cảm hứng từ chuyến đi Paris của ông từ năm 1999 đến năm 2000. Một vài tác phẩm sơn dầu trong triển lãm “Nguyễn Xuân Việt: Người giữ lửa cho sơn mài.” Ngoài cảm hứng về tranh phong cảnh, chân dung và tôn giáo, vẽ trừu tượng là một điểm nổi bật trong sự nghiệp nghệ thuật của Nguyễn Xuân Việt. Tuy ông không phải là người họa sĩ đầu tiên vẽ trừu tượng với sơn mài truyền thống, nhưng sự kiểm soát về chất liệu, đường nét và dòng chảy không giới hạn của màu sắc, kèm theo kỹ thuật vẽ lâu năm làm các tác phẩm trở nên đặc biệt theo phong cách riêng của ông. Họa sĩ đã nhận định rằng ông không có ý định vẽ một điều gì đó cụ thể, và đơn giản chỉ theo đuổi tự do sáng tạo của riêng mình. Có lẽ vì điều này mà người xem sẽ cần phải dùng trí tưởng tượng của mình để cảm nhận. Xem tranh sơn mài trừu tượng của Nguyễn Xuân Việt giống như bước vào một điều sâu thẳm nào đó chưa từng được khai phá. (Trái) Trừu tượng, 2021. 40 x 30 cm. Sơn mài.(Phải) Trừu tượng, 2012. 60 x 60 cm. Sơn mài. Triển lãm không chỉ trưng bày tranh sơn mài, mà còn bao gồm cả nhiều ấn phẩm được chuẩn bị bởi chính họa sĩ. Trong suốt thời gian theo học và trợ lý cho danh họa Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Xuân Việt đã luôn luôn ghi chép lại lời của thầy nói về phương pháp vẽ và những nhận định của ông về sự sáng tạo. Khi ông nhận ra rằng hầu như không ai thật sự hiểu rõ về sơn mài trong những năm 1980, ông đã sưu tầm lại tất cả những ghi chép và tài liệu nghiên cứu quan trọng, đồng thời nhấn mạnh lịch sử sơn mài truyền thống, cũng như tầm quan trọng và khả năng của nó trong nghệ thuật nước nhà. Ba phiên bản của ấn phẩm Nguyễn Gia Trí nói về sáng tạo và tuyển tập thơ Thời gian biển khơi đều được viết bởi Nguyễn Xuân Việt. Các ấn phẩm sách hiện đang được trưng bày tại triển lãm. Ấn phẩm Nguyễn Gia Trí nói về sáng tạo cùng với ba phiên bản đang được trưng bày, ghi chú lại những ý tưởng quan trọng của người thầy danh họa, cũng như tài liệu quan trọng về sơn mài và sơn ta. Ngoài ra, tuyển tập thơ Thời gian biển khơi được viết bởi chính Nguyễn Xuân Việt, thể hiện câu chuyện xuất thân của mình, những hoài niệm về nơi chốn quê hương, thế giới quan, và trải nghiệm cá nhân qua những chuyến đi. Nếu như lật qua từng trang sách, người xem sẽ thấy được sự tương đồng giữa những câu thơ và tác phẩm trong triển lãm, thể như chúng bổ trợ cho nhau và liên hệ mật thiết với nhau. Phong cảnh chùa Hương, 1998. 80 x 180 cm. Sơn mài. Ngoài sự thành thạo và tỉ mỉ được thể hiện qua từng bức tranh, có một giá trị thời gian luôn nằm ẩn ở đâu đó trong những tác phẩm của Nguyễn Xuân Việt. Màu sắc trong tác phẩm phong cảnh của họa sĩ không quá đậm hay quá rực rỡ, và trên bề mặt luôn có một vài mảng màu tối của sự cũ kĩ nhất định. Những yếu tố này thể hiện vết tích của thời gian, khi tác phẩm sống qua nhiều năm tháng theo một cách trọn vẹn nhất. Là người giữ lửa cho sơn mài, Nguyễn Xuân Việt đang tiếp tục duy trì di sản nghệ thuật Việt Nam quan trọng từ người đi trước để lại, và gìn giữ tiếp nối cho những thế hệ sau. Sơn mài truyền thống đã trở thành ngôn ngữ thị giác của ông. Với một niềm tự hào, đây chính là phương pháp độc đáo mà ông sử dụng để đối thoại với thế giới. “Nguyễn Xuân Việt: Người giữ lửa cho sơn mài” hiện đang được trưng bày tại Eight Gallery đến ngày 29/09/2024. Thông tin chi tiết có thể được tìm thấy qua trang Facebook tại đây.
Ly Mí Cường, nghệ sĩ H'Mông đưa tiếng sáo từ bản làng đến sân khấu quốc tế
Ly Mí Cường (sinh năm 2005) hai lần mang cây sáo truyền thống H’Mông tham gia cuộc thi âm nhạc quốc tế và đều giành vị t...
Giữa lòng Sài Gòn, xóm lồng đèn truyền thống Phú Bình giữ hồn Trung thu Việt
Lồng đèn giấy kiếng, một nét đẹp truyền thống gắn liền với những mùa trăng tròn trong ký ức, vẫn còn được lưu giữ qua bàn tay khéo léo của những người nghệ nhân tại làng nghề lồng đèn Phú Bình nổi tiếng của Sài Gòn.
Paul Christiansen in Văn Hóa
Những cô Mía muôn năm cũ, hồn ở đâu bây giờ?
Người ta thường nói một người chết sẽ đi hai lần: một lần khi nhịp tim ngừng đập, lần nữa khi bóng hình họ nhạt nhòa trong ký ức người đời. Nếu vậy, liệu cô Mía của Sài Gòn, với nụ cười bí ẩn và mái tóc xoăn đặc trưng, có đang dần rơi vào quên lãng?
Bàn về sự giáo dục phụ nữ trong Nam Phong tạp chí qua ngòi bút Phạm Quỳnh
Đầu thế kỷ 20 ở nước ta, sự du nhập của văn hóa phương Tây cùng với cái nền sẵn có của văn hóa phương Đông đã tạo nên nh...
Triển lãm điêu khắc mới của Vy Trịnh đưa ta phiêu lưu cùng 'ON DA DREAM'
Những thanh ruy băng kim loại vừa cứng rắn vừa mềm mại như tia sáng, tràn lan, di chuyển và chiếm mọi ngõ ngách của khoảng không gian trống: lên xuống, trái phải, và vô vàn phương hướng. Qua một chuỗi những tác phẩm điêu khắc mới và sắp đặt phản hồi không gian, Vy Trịnh đã làm mờ ranh giới giữa khung cảnh đường phố và không gian triển lãm.
Gia đình 3 thế hệ giữ hồn nghề làm đầu lân truyền thống xứ Huế
Nằm ở miền Trung, mảnh đất cố đô Huế là cái nôi của nhiều sản phẩm thủ công truyền thống. Ẩn hiện trong từng sản phẩm là những đường nét mộc mạc, thanh thoát mang đậm dấu ấn tâm hồn người nơi đây. Trong số đó, những chiếc đầu lân làm ra từ đôi tay người dân Huế cũng mang những nét đặc trưng riêng.
Mạc Mai Sương: Không chỉ mộc mạc và dịu dàng
Mạc Mai Sương, với mái tóc bồng bềnh và tiếng hát ấm áp, đã khiến khán giả xao xuyến qua các tác phẩm rất tình, rất thơ như 'Mơ,' 'Hoa' hay 'Mưa.' Nhưng nếu tìm hiểu về nhạc cô của nhiều hơn, ta sẽ th...
Tập san 'Áo Trắng' ngừng xuất bản sau hơn 30 năm hoạt động
Quyết định đình bản của tập san Áo Trắng, diễn đàn văn học được yêu mến của thế hệ độc giả trẻ, đã để lại nhiều tiếc nuối cho cộng đồng viết lách cũng như bạn đọc.
Giải mã thú sưu tầm Gunpla, rô-bốt gắn liền với thế giới anime tuổi thơ
Xuất hiện ở Việt Nam đã lâu và dần chinh phục người chơi bởi sự cầu kì, tinh xảo của mình, Gunpla hiện là một thú vui được nhiều người đam mê, sưu tầm mô hình theo đuổi.
Phim điện ảnh chuyển thể từ tiểu thuyết ‘Tấm Ván Phóng Dao’ của Mạc Can giành giải tại LHP Busan 2021
Dự án điện ảnh If Wood Could Cry, It Would Cry Blood (tạm dịch: Nếu gỗ biết khóc, nước mắt sẽ là máu) của đạo diễn trẻ Nguyễn Phan Linh Đan vừa thẳng Giải thưởng Quốc tế ArteKino tại LHP Quốc tế Busan...
Chàng nhiếp ảnh gia người Anh lưu giữ những khoảnh khắc đậm nét hội họa của Hà Nội
Kỷ niệm đầu tiên của Marcus Lacey ở Hà Nội là trải nghiệm ngồi ở quán bia hơi suốt bảy giờ.
Mỹ Anh tham dự lễ hội âm nhạc châu Á của 88Rising tại Mỹ
Gần đây, 88Rising đã công bố danh sách các nghệ sĩ tham gia đại nhạc hội Head in the Clouds 2021. Theo đó, giọng ca Gen Z của Việt Nam Mỹ Anh sẽ là một trong hai gương mặt đặc biệt lần đầu x...
Huy Tạ và ước mơ ươm mầm tư duy đồ hoạ cho những nhà thiết kế trẻ
Cùng Huy Tạ trả lời câu hỏi lớn của dân thiết kế: "Làm thế nào để sáng tạo hiệu quả hơn?"
Pain, 'đại ca' Tây Ban Nha của Hazard Clique, và hành trình 12 năm với rap Việt
Nếu bạn là một fan cứng của rap và hip-hop Việt trước năm 2020, Pain hay Dai Ca P sẽ là một cái tên không quá xa lạ. Gắn bó với ban nhạc rap underground Hazard Clique từ những ngày đầu thành lập vào n...
Phố phường Sài Gòn vừa lạ vừa quen dưới bàn tay của chàng 'kỹ sư' Khang Lego
Nếu một tô hủ tiếu chỉ to bằng một viên gạch Lego, bạn sẽ ăn bao nhiêu tô?
[Video] Màn so tài nẩy lửa của đô vật biểu diễn tại Việt Nam
Mặc quần short thể thao, hình vẽ mặt hầm hố, cộng thêm những đạo cụ ấn tượng, các thành viên của câu lạc bộ đấu vật Vietnam Pro Wrestling (VPW) tranh tài qua những “trận đấu” tràn đầy năng lượng, nơi ...
Paul Christiansen in Quãng 8
Những sắc thái 'Good' của Kim Chi Sun và Charles
"Mình không đánh mất bản thân nhưng mình đã có thêm nhiều phương diện mới, nhận thức mới, cảm xúc mới và những rung động mới mà mình muốn chia sẻ với các bạn,” Kim Chi Sun tâm sự với người nghe trong ...
Một Hà Nội màu nhiệm và khác lạ trong bộ tranh minh hoạ viễn tưởng
Nguyễn Anh Tú, còn được biết đến với nghệ danh Tú Na, là một hoạ sĩ trẻ tốt nghiệp từ Đại học Mỹ Thuật Công Nghiệp Hà Nội. Yêu thích mỹ thuật và kể chuyện, anh đã cho ra dời dự án minh hoạ mang t...
Tiểu thuyết 'The Mountains Sing' của Nguyễn Phan Quế Mai đạt giải thưởng văn học vì hòa bình của Mỹ
Tiểu thuyết The Mountains Sing (tạm dịch: Những ngọn núi ngân ngân vang) của nhà văn Nguyễn Phan Quế Mai vừa đạt giải nhì ở Giải thưởng Văn học vì Hòa bình Dayton 2021 ở hạng mục tác phẩm giả tưởng.
Ngắm bộ sưu tập trang phục 54 dân tộc anh em qua dự án minh họa AR
“Đồng Bào Việt Phục” là dự án sách kết hợp với công nghệ thực tế ảo tăng cường AR (augmented reality), minh họa trang phục truyền thống của 54 dân tộc Việt Nam. Trong đó, mỗi trang sách không chỉ mang...
Chàng 'phù thủy tiền lẻ' sáng tạo các mẫu origami độc đáo
Bạn có thể làm được gì với tờ 200VND?
Tuimi: 'Làm album với mình giống như gieo hạt trồng cây vậy'
Tuimi, một trong những bóng hồng hiếm hoi của làng hip-hop Việt, đã có nhiều hoạt động sôi nổi và những bước tiến dài sau khi trở về quê hương từ Đức vào cuối năm 2019.
Chân dung các ngôi sao âm nhạc Việt Nam theo phong cách cyberpunk
Mới đây, designer Trần Phát, được biết đến với nickname Phat HaHa trên các trang mạng xã hội, đã tung ra bộ tranh minh họa của 30 nghệ sĩ Việt Nam vẽ theo phong cách cyberpunk cá tính.
Họa sĩ Lê Linh: ‘Sẽ không bao giờ có chuyện ngừng làm lịch sử’
Tái xuất với một dự án mới về vương triều nhà Trần, hoạ sĩ Lê Linh tiếp tục theo đuổi đam mê mang lịch sử Việt đến với bạn đọc Việt.
Dự án minh họa mang tinh hoa nghệ thuật hát bội vào con chữ
“Hát bội làm tội người ta. Đàn ông bỏ vợ, đàn bà bỏ con…” Ấy là lời ca tụng từng lan truyền trong dân gian về vẻ đẹp mê hoặc của những sân khấu hát bội.
Hán-Việt Thông Dụng: Trang Facebook phải theo dõi cho người yêu gốc gác tiếng Việt
Có lẽ ít ai biết được rằng “quần áo” thực chất là từ Hán-Việt hay “khám bệnh” là biến âm từ bản gốc “khán bệnh,” một từ có gốc Hán. Những bất ngờ thú vị xoay quanh từ ngữ chúng ta dùng hàng ngày, và c...
